Μια νέα μεγάλη αντιπαράθεση βρίσκεται σε εξέλιξη στις Βρυξέλλες ανάμεσα στην ΕΕ και τεχνολογικές εταιρείες. Αυτή τη φορά το επίμαχο ζήτημα αφορά τις ειδήσεις και τα Μέσα Ενημέρωσης. Η Ευρώπη θέλει να φορολογήσει τους λεγόμενους «συναθροιστές ειδήσεων» (news aggregators), όπως το Google News, που παρουσιάζουν στο διαδίκτυο αποσπάσματα από επιλεγμένες ειδήσεις ΜΜΕ, κυρίως πρακτορείων ειδήσεων και εφημερίδων.
Ο φόρος θα καταβάλλεται στα Μέσα, που ασφαλώς υποστηρίζουν την πρωτοβουλία, αποβλέποντας σε ενίσχυση των εσόδων τους, τα οποία έχουν διαβρωθεί» στην εποχή του Ίντερνετ και της ελεύθερης πρόσβασης στις ειδήσεις. Κολοσσοί όπως η βρετανική Newscorp του Ρούπερτ Μέρντοχ και η γερμανική Axel Springer που, μεταξύ άλλων, εκδίδει τις εφημερίδες Bild και Die Welt, θεωρούν ότι ένας τέτοιος φόρος είναι πολύτιμος για την επιβίωσή τους.
Από την άλλη, όπως είναι επίσης αναμενόμενο, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο, η Google -στην οποία φέτος τον Ιούνιο επιβλήθηκε το πρόστιμο-ρεκόρ των 2,4 δισεκατομμυρίων ευρώ από την ΕΕ για παραβίαση του ελεύθερου ανταγωνισμού- ούτε που να… ακούει για φόρο επί των ειδήσεων που συναθροίζει.
Οι περισσότεροι χρήστες σε όλο τον κόσμο δεν βλέπουν τον λόγο να πληρώνουν συνδρομή για να διαβάζουν online ειδήσεις, όταν χάρη στο Google, στο Facebook και σε άλλες υπηρεσίες μπορούν να το κάνουν χωρίς κόστος.
«Η μη εξουσιοδοτημένη διαδικτυακή χρήση ειδησεογραφικού περιεχομένου (από συναθροιστές και μηχανές αναζήτησης) απειλεί τη βιώσιμη πρόσβαση των πολιτών σε ποιοτικό ειδησεογραφικό περιεχόμενο» δήλωσε η Ευρωπαϊκή Συμμαχία Πρακτορείων Ειδήσεων (στην οποία συμμετέχει και το Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων). Η Συμμαχία επεσήμανε την ανάγκη οι διαδικτυακές πλατφόρμες όπως το Google News να πληρώνουν τους παραγωγούς των πρωτογενών ειδήσεων, οι οποίες καλύπτονται από πνευματικά δικαιώματα.
Η πρόταση για έναν φόρο πάνω στους συναθροιστές των ειδήσεων αποτελεί ένα μόνο μέρος του σχεδιαζόμενου εκσυγχρονισμού της ευρύτερης ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων, έτσι ώστε να ανταποκριθεί στις νέες απαιτήσεις της ψηφιακής εποχής.
Ο προτεινόμενος ευρωπαϊκός φόρος στα αποσπάσματα ή στις περιλήψεις των ειδήσεων (snippet tax) βασίζεται σε ένα σχετικό φόρο που επέβαλε η Ισπανία και ο οποίος, σύμφωνα με τους επικριτές του, μάλλον γύρισε «μπούμερανγκ» στους παραγωγούς ειδήσεων, όταν η Google αντέδρασε σταματώντας την υπηρεσία συνάθροισης ειδήσεων στα ισπανικά.
Το επιχειρηματικό «λόμπι» που εκπροσωπεί τα συμφέροντα των εταιρειών τεχνολογίας (Computer and Communications Industry Association-CCIA), στο οποίο είναι μέλος και η Google, δήλωσε ότι «η ιδέα του φόρου είναι αβάσιμη, αμφισβητούμενη και επιζήμια για όλους τους παίκτες (στην αγορά)». Σύμφωνα με τη Google, «ένας τέτοιος φόρος θα βλάψει οποιονδήποτε γράφει, διαβάζει ή μοιράζεται ειδήσεις».
Τα κράτη μέλη της ΕΕ δεν έχουν ενιαία γραμμή πάνω στο ζήτημα. Η Γαλλία, η Ισπανία και η Γερμανία είναι υπέρ του φόρου, ενώ οι σκανδιναβικές χώρες, η Ιρλανδία και η Βρετανία (όσο παραμένει στην ΕΕ) είναι κατά.
Για να «περάσει» ο φόρος, πρέπει να ψηφισθεί από μια ειδική πλειοψηφία, η οποία θα περιλαμβάνει όχι μόνο την πλειοψηφία των κρατών μελών, αλλά και 65% του πληθυσμού της ΕΕ.
Τρεις επιτροπές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έχουν εγκρίνει την επιβολή του φόρου, αλλά όχι ακόμη η σημαντική επιτροπή νομικών υποθέσεων, με τους διάφορους λομπίστες να πασχίζουν να επηρεάσουν την απόφασή της. Αν και αυτή η επιτροπή εγκρίνει τον φόρο μέσα στον Οκτώβριο (σύμφωνα με εκτίμηση ενός Γάλλου ευρωβουλευτή), τότε η τελική ψηφοφορία στην ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου αναμένεται να λάβει χώρα τον Δεκέμβριο ή τον Ιανουάριο του επόμενου έτους.
Όμως, μετά θα αρχίσουν τα…πιο δύσκολα, καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι ευρωβουλευτές και τα κράτη μέλη θα πρέπει να βρουν μια συμβιβαστική λύση ανάμεσα στις διαφορετικές προτάσεις τους για να καταλήξουν σε μια τελική μορφή του φόρου – αν καταλήξουν.