Κατάσταση της Ένωσης 2017 — Στρατηγική για τη βιομηχανική πολιτική:
Στις 13 Σεπτεμβρίου, στην ετήσια ομιλία του για την κατάσταση της Ένωσης, ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Ζαν-Κλωντ Γιούνκερ δήλωσε: «Θέλω μια πιο ισχυρή και ανταγωνιστική βιομηχανία μας. Η νέα στρατηγική βιομηχανικής πολιτικής που παρουσιάζουμε σήμερα θα βοηθήσει τις βιομηχανίες μας να παραμείνουν στην κορυφή ή να την κατακτήσουν όσον αφορά την καινοτομία, την ψηφιοποίηση και την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές.»
Η ανανεωμένη στρατηγική της ΕΕ για τη βιομηχανική πολιτική συγκεντρώνει όλες τις υφιστάμενες και νέες οριζόντιες και τομεακές πρωτοβουλίες σε μια ολοκληρωμένη βιομηχανική στρατηγική. Η στρατηγική διευκρινίζει επίσης τις δράσεις που πρέπει να αναλάβουν όλοι οι εμπλεκόμενοι παράγοντες και καθορίζει τα φόρουμ – όπως η ετήσια Ημέρα Βιομηχανίας της ΕΕ, η οποία πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά τον Φεβρουάριο του 2017, και η υψηλού επιπέδου στρογγυλή τράπεζα βιομηχανίας, που θα επιτρέπουν, ιδίως, στη βιομηχανία και την κοινωνία των πολιτών να κατευθύνουν στο μέλλον τις δράσεις της βιομηχανικής πολιτικής.
Ο κ. Γίρκι Κατάινεν, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής, αρμόδιος για την απασχόληση, την ανάπτυξη, τις επενδύσεις και την ανταγωνιστικότητα, προέβη στην ακόλουθη δήλωση: «Με την υιοθέτηση τεχνολογικών αλλαγών, τη μετατροπή ερευνητικών επενδύσεων σε καινοτόμες επιχειρηματικές ιδέες και τη διατήρηση της πρωτοπορίας στον τομέα των χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και της κυκλικής οικονομίας θα προετοιμάσουμε το έδαφος για μια έξυπνη, καινοτόμο και βιώσιμη βιομηχανία στην Ευρώπη.»
Η Επίτροπος κ. Ελζμπιέτα Μπιενκόφσκα, αρμόδια για την εσωτερική αγορά, τη βιομηχανία, την επιχειρηματικότητα και τις ΜΜΕ, πρόσθεσε: «Πολλές ευρωπαϊκές βιομηχανίες βρίσκονται σε σημείο καμπής. Στην εποχή μας η βιομηχανική πολιτική συνίσταται στην ενίσχυση των βιομηχανιών μας, ώστε να εξακολουθήσουν να παρέχουν βιώσιμη ανάπτυξη και θέσεις απασχόλησης για τις περιφέρειες και τους πολίτες μας.»
Τα κύρια νέα στοιχεία της στρατηγικής για τη βιομηχανική πολιτική της ΕΕ περιλαμβάνουν:
- Συνολική δέσμη μέτρων για την ενίσχυση της ασφάλειαςτης βιομηχανίας μαςστον κυβερνοχώρο. Η δέσμη αυτή περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Κέντρου Έρευνας και Ικανοτήτων για την κυβερνοασφάλεια, για την υποστήριξη της ανάπτυξης τεχνολογικών και βιομηχανικών ικανοτήτων στον τομέα της κυβερνοασφάλειας, καθώς και ενός ενωσιακού συστήματος για την πιστοποίηση προϊόντων και υπηρεσιών, που θα αναγνωρίζεται σε όλα τα κράτη μέλη (εγκρίθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2017).
- Πρόταση κανονισμού για την ελεύθερη ροή δεδομένων μη προσωπικού χαρακτήρα, που θα επιτρέπει την ελεύθερη κυκλοφορία δεδομένων μεταξύ των κρατών μελών, συμβάλλοντας στον εκσυγχρονισμό της βιομηχανίας και στη δημιουργία ενός πραγματικά κοινού ευρωπαϊκού χώρου δεδομένων (εγκρίθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2017).
- Νέα σειρά δράσεων για την κυκλική οικονομία, συμπεριλαμβανομένης της στρατηγικής για τις πλαστικές ύλεςκαι μέτρων για τη βελτίωση της παραγωγής ανανεώσιμων βιολογικών πόρωνκαι την μετατροπή τους σε προϊόντα βιολογικής προέλευσης και βιοενέργεια (φθινόπωρο 2017).
- Σειρά πρωτοβουλιών για τον εκσυγχρονισμό του πλαισίου διανοητικής ιδιοκτησίας, συμπεριλαμβανομένης έκθεσης σχετικά με τη λειτουργία της οδηγίας για την επιβολή των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίαςκαι ανακοίνωση σχετικά με ένα ισορροπημένο, σαφές και προβλέψιμο ευρωπαϊκό πλαίσιο αδειοδότησης για τα τυποποιημένα διπλώματα ευρεσιτεχνίας ουσιώδους σημασίας(φθινόπωρο 2017).
- Πρωτοβουλία για τη βελτίωση της λειτουργίας των δημόσιων συμβάσεωνστην ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου ενός εθελοντικού μηχανισμού για μεγαλύτερη σαφήνεια και καθοδήγηση στις αρχές σχεδιασμού μεγάλων έργων υποδομής (φθινόπωρο 2017).
- Επέκταση του θεματολογίου δεξιοτήτωνσε νέους βασικούς βιομηχανικούς τομείς, όπως οι κατασκευές, ο χάλυβας, το χαρτί, οι πράσινες τεχνολογίες και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η μεταποιητική βιομηχανία και η ναυτιλία (φθινόπωρο 2017).
- Στρατηγική για τη βιώσιμη χρηματοδότηση, για τον καλύτερο προσανατολισμό της ροής ιδιωτικών κεφαλαίων προς πιο βιώσιμες επενδύσεις (αρχές του 2018).
- Πρωτοβουλία για μια ισορροπημένη και προοδευτική εμπορική πολιτικήκαι ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο για τον έλεγχο των άμεσων ξένων επενδύσεωνπου ενδέχεται να θέσουν σε κίνδυνο την ασφάλεια ή τη δημόσια τάξη (εγκρίθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2017).
- Αναθεωρημένο κατάλογο πρώτων υλών ζωτικής σημασίας, όπου η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να βοηθά να διασφαλίζεται η ασφαλής, βιώσιμη και οικονομικά προσιτή παροχή για τη μεταποιητική βιομηχανία της ΕΕ (εγκρίθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2017).
- Νέες προτάσεις για καθαρή, ανταγωνιστική και διασυνδεδεμένη κινητικότητα, στις οποίες περιλαμβάνονται αυστηρότερα πρότυπα εκπομπών CO2 για τα αυτοκίνητα και τα ημιφορτηγά, σχέδιο δράσης για τις υποδομές εναλλακτικών καυσίμων, για την υποστήριξη της ανάπτυξης υποδομών φόρτισης, και δράσεις για την προώθηση της αυτόνομης οδήγησης (φθινόπωρο 2017).
Η πρακτική εφαρμογή αυτής της ολιστικής στρατηγικής αποτελεί κοινή ευθύνη. Η επιτυχία της εξαρτάται από τις προσπάθειες και τη συνεργασία των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, των κρατών μελών και των περιφερειών και, κυρίως, από τον ενεργό ρόλο της ίδιας της βιομηχανίας.
Ιστορικό
Η ευρωπαϊκή βιομηχανία είναι ισχυρή και έχει διατηρήσει την ηγετική θέση της σε πολλούς κλάδους στις παγκόσμιες αγορές. Η βιομηχανία αντιπροσωπεύει τα δύο τρίτα των εξαγωγών της ΕΕ και παρέχει θέσεις εργασίας για περισσότερα από 36 εκατομμύρια άτομα, ενώ 1,5 εκατομμύρια από αυτές τις θέσεις εργασίας δημιουργήθηκαν από το 2013 και μετά. Όμως, για να διατηρήσει και να ενισχύσει το ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα, απαιτείται σημαντική προσπάθεια εκσυγχρονισμού. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η βιομηχανία βρίσκεται στο επίκεντρο των πολιτικών προτεραιοτήτων της Επιτροπής Γιούνκερ. Όλες οι πολιτικές της Επιτροπής είναι προσανατολισμένες στην ενίσχυση της βιομηχανίας για τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την προώθηση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης, στην ενθάρρυνση των επενδύσεων και της καινοτομίας στον τομέα των καθαρών και ψηφιακών τεχνολογιών και στην υπεράσπιση των περιφερειών της Ευρώπης και των εργαζομένων που έχουν πληγεί περισσότερο από τις βιομηχανικές αλλαγές.
Νέες τεχνολογίες παραγωγής μεταβάλλουν το βιομηχανικό τοπίο της Ευρώπης και διαδραματίζουν ολοένα και πιο σημαντικό ρόλο στον καθορισμό της ικανότητας των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων να ανταγωνίζονται σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι τεχνολογίες αυτές θα συμβάλουν στη δημιουργία θέσεων εργασίας μέσω διαφόρων δικτύων, ενώ οι τεχνολογίες που προσφέρουν υψηλότερη παραγωγικότητα μπορούν να ωφελήσουν την οικονομία γενικότερα. Μπορούν επίσης να έχουν βαθύτερο αντίκτυπο στη φύση και τη διαθεσιμότητα της εργασίας. Το μέλλον της ευρωπαϊκής βιομηχανίας θα εξαρτηθεί από την ικανότητά της να προσαρμόζεται συνεχώς και να καινοτομεί, με επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες και την αποδοχή των αλλαγών που επιφέρει η αυξανόμενη ψηφιοποίηση και η μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Ταυτόχρονα ο παγκόσμιος ανταγωνισμός είναι υψηλότερος παρά ποτέ και τα οφέλη της παγκοσμιοποίησης και της τεχνολογικής προόδου είναι άνισα κατανεμημένα μεταξύ των κοινωνιών μας. Η Επιτροπή Γιούνκερ επιθυμεί να επιλύσει αυτό το πρόβλημα.
Οι πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές του Προέδρου Γιούνκερ έχουν υπογραμμίσει τη σημασία μιας ισχυρής και με υψηλές επιδόσεις βιομηχανίας για το μέλλον της οικονομίας της Ευρώπης. Η δημιουργία θέσεων εργασίας και ανάπτυξης μέσω της καινοτομίας και των επενδύσεων βρίσκεται, έκτοτε, στο επίκεντρο των βασικών πρωτοβουλιών της Επιτροπής. Το σχέδιο Γιούνκερ (το Επενδυτικό Σχέδιο για την Ευρώπη) και η Ένωση των Κεφαλαιαγορών θα συμβάλλουν στην κινητοποίηση πόρων για την προώθηση της οικονομικής ανάκαμψης· η στήριξη της ΕΕ για την καινοτομία βοηθά τη βιομηχανία και ιδίως τις ΜΜΕ να αναπτύξουν τα πλεονεκτήματά τους· η Ευρώπη βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της παγκόσμιας κίνησης για μια κυκλική οικονομία με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, μέσω των πρωτοβουλιών της για την κυκλική οικονομία, την καθαρή ενέργεια και την οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα· οι βασικές τεχνολογίες γενικής εφαρμογής συμβάλλουν στην παγκόσμια ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας· η στρατηγική για την ψηφιακή ενιαία αγορά, η στρατηγική για την ψηφιοποίηση της βιομηχανίας που τη συνοδεύει και το 5G για την Ευρώπη: σχέδιο δράσης θα βοηθήσουν τις επιχειρήσεις να επωφεληθούν από τις νέες εξελίξεις και να αναπτύξουν μια εύρυθμη οικονομία των δεδομένων· η στρατηγική για την ενιαία αγορά παρέχει τη δυνατότητα στη βιομηχανία να έχει πρόσβαση σε μια αγορά 500 εκατομμυρίων καταναλωτών και να συνδεθεί σε αξιακές αλυσίδες, χωρίς τελωνειακά ή τεχνικά εμπόδια· και η Νέα ατζέντα δεξιοτήτων για την Ευρώπη βοηθά τους εργαζομένους στη βιομηχανία μας να εφοδιάζονται με καλύτερες δεξιότητες.
Αυτές οι οριζόντιες πολιτικές, που αφορούν όλους τους βιομηχανικούς κλάδους, συμπληρώνονται από μια σειρά ειδικών πολιτικών για στρατηγικούς τομείς, όπως η διαστημική στρατηγική για την περαιτέρω ανάπτυξη της ισχυρής και ανταγωνιστικής διαστημικής βιομηχανίας της Ευρώπης, η πρόταση για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας που θα λειτουργήσει ως καταλύτης για μια ανταγωνιστική και καινοτόμο ευρωπαϊκή βιομηχανία άμυνας, και ένα ευρύ φάσμα πρωτοβουλιών για καθαρή, βιώσιμη και ανταγωνιστική αυτοκινητοβιομηχανία (συμπεριλαμβανομένων της πρωτοβουλίας Η Ευρώπη σε κίνηση, των δράσεων για τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης από αυτοκίνητακαι της δράσης GEAR2030) και η ανακοίνωση για τη χαλυβουργία με σκοπό να εξασφαλιστεί ο ισότιμος ανταγωνισμός της ευρωπαϊκής χαλυβουργίας στις παγκόσμιες αγορές.