Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υπερψήφισε την επίτευξη δεσμευτικών στόχων σε επίπεδο ΕΕ,
ύψους 35% για την ενεργειακή απόδοση, τουλάχιστον 35% για το μερίδιο της κατανάλωσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και 12% για το μερίδιο της κατανάλωσης ενέργειας στον τομέα των μεταφορών από ανανεώσιμες πηγές. Όλοι αυτοί οι στόχοι πρέπει να επιτευχθούν έως το 2030.
Για να επιτευχθούν αυτοί οι πανευρωπαϊκοί στόχοι, ζητείται από τα κράτη μέλη της ΕΕ να ορίσουν δικούς τους εθνικούς στόχους, οι οποίοι θα παρακολουθούνται και θα επιτυγχάνονται σύμφωνα με τις διατάξεις του κανονισμού για τη διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης.
Ενεργειακή απόδοση
Όσον αφορά την ενεργειακή απόδοση το ΕΚ ψήφισε υπέρ της επίτευξης δεσμευτικού στόχου ύψους τουλάχιστον 35% σε επίπεδο ΕΕ και ενδεικτικών εθνικών στόχων.
Για την επίτευξη αυτού του στόχου θα πρέπει να ληφθεί υπόψη η προβλεπόμενη κατανάλωση ενέργειας το 2030 σύμφωνα με το μοντέλο PRIMES (προσομοίωση της κατανάλωσης ενέργειας και του συστήματος παροχής ενέργειας στην ΕΕ).
Το σχέδιο οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση εγκρίθηκε με 485 ψήφους υπέρ, 132 κατά και 58 αποχές.
Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας: δεσμευτικός στόχος 35%
Το σχέδιο οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας εγκρίθηκε με 492 ψήφους υπέρ, 88 κατά και 107 αποχές. Το ΕΚ ψήφισε υπέρ της επίτευξης στόχου 35% για το 2030 σε ό,τι αφορά το μερίδιο της κατανάλωσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Θα πρέπει επίσης να καθοριστούν εθνικοί στόχοι, από τους οποίους τα κράτη μέλη θα μπορούν να αποκλίνουν κατά 10% κατ’ ανώτατο όριο και υπό ορισμένες προϋποθέσεις.
Μεταφορές: προηγμένα βιοκαύσιμα και σταδιακή κατάργηση μέχρι το 2021 της χρήσης του φοινικέλαιου ως βιοκαύσιμο
Το 2030, κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να εξασφαλίσει ότι το 12% της ενέργειας που καταναλώνεται στις μεταφορές προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές. Η συνεισφορά των αποκαλούμενων βιοκαυσίμων «πρώτης γενιάς» (αυτά τα οποία παράγονται από τρόφιμα και καλλιέργειες τροφίμων) πρέπει να περιοριστεί στα επίπεδα του 2017 και στο 7% κατ’ ανώτατο όριο στις οδικές και σιδηροδρομικές μεταφορές. Οι ευρωβουλευτές ζήτησαν επίσης την απαγόρευση της χρήσης φοινικέλαιου ως βιοκαύσιμο από το 2021.
Το μερίδιο των προηγμένων βιοκαυσίμων (τα οποία έχουν μικρότερο αντίκτυπο στη χρήση γης από αυτά που βασίζονται σε καλλιέργειες τροφίμων), των αερίων καυσίμων κίνησης μη βιολογικής προέλευσης και της ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές θα πρέπει να φτάσει τουλάχιστον το 1,5% το 2021 και το 10% το 2030.
Σημεία φόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα
Το 90% των πρατηρίων καυσίμων κατά μήκος του κεντρικού δικτύου που έχει δημιουργηθεί από τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1315/2013 (κεντρικό δίκτυο ΔΕΔ-Μ) θα πρέπει να είναι εξοπλισμένα ως το 2022 με προσβάσιμα από το κοινό σημεία φόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα.
Βιομάζα
Το ΕΚ ζητάει τα καθεστώτα στήριξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας από βιομάζα να σχεδιάζονται έτσι ώστε να μην ενθαρρύνεται η ανάρμοστη χρήση της βιομάζας για την παραγωγή ενέργειας. Τα κράτη μέλη πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την υφιστάμενη βιώσιμη προσφορά βιομάζας, ενώ για την παραγωγή ενέργειας θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην καύση των αποβλήτων και καταλοίπων.
Παράλληλα, τα καθεστώτα στήριξης της ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές θα πρέπει να βασίζονται στην αγορά και να διασφαλίζουν ότι οι παραγωγοί λαμβάνουν υπόψη την προσφορά και τη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και το πιθανό κόστος ενσωμάτωσης του συστήματος ή τους περιορισμούς των δικτύων.
Καταναλωτές-αυτοπαραγωγοί ενέργειας
Το ΕΚ ενέκρινε τις τροπολογίες για τους καταναλωτές-αυτοπαραγωγούς προκειμένου να εξασφαλίσει ότι θα έχουν το δικαίωμα να εγκαθιστούν συστήματα παραγωγής και αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας στις εγκαταστάσεις τους (για αυτοκατανάλωση) χωρίς να υπόκεινται σε καμία επιβάρυνση, τέλος ή φόρο.
Το ΕΚ ζητάει από τα κράτη μέλη να εκτιμήσουν τους υφιστάμενους φραγμούς στην κατανάλωση ενέργειας που παράγεται στις εγκαταστάσεις των καταναλωτών, να προωθήσουν την κατανάλωση αυτήν και να διασφαλίσουν ότι οι καταναλωτές, ιδίως τα νοικοκυριά, μπορούν να ενταχθούν στις κοινότητες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας χωρίς να υπόκεινται σε αδικαιολόγητους όρους ή διαδικασίες.
Εθνικοί στόχοι και ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να υποβάλει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έως την 1η Ιανουαρίου 2019 και κάθε δέκα χρόνια εφεξής, ένα ολοκληρωμένο εθνικό σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα. Το πρώτο σχέδιο θα καλύπτει την περίοδο 2021-2030. Τα ακόλουθα σχέδια θα καλύπτουν την ακριβώς επόμενη δεκαετή περίοδο που έπεται της λήξης της περιόδου που καλύφθηκε από το προηγούμενο σχέδιο.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αξιολογεί τα ολοκληρωμένα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα και θα μπορεί να διατυπώνει συστάσεις και να λαμβάνει διορθωτικά μέτρα εάν κρίνει ότι έχει σημειωθεί ανεπαρκής πρόοδος ή ότι έχουν ληφθεί ανεπαρκείς ενέργειες.
Το σχέδιο κανονισμού για τη διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης εγκρίθηκε με 466 ψήφους υπέρ, 139 κατά και 38 αποχές.
Επόμενα βήματα
Οι διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο μπορούν να ξεκινήσουν άμεσα, δεδομένου ότι το Συμβούλιο έχει ήδη εγκρίνει τη θέση του για την ενεργειακή απόδοση στις 26 Ιουνίου και για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τη διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης στις 18 Δεκεμβρίου.
Δηλώσεις των εισηγητών
Ο Jose Blanco Lopez (Σοσιαλιστές, Ισπανία), εισηγητής για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, δήλωσε τα εξής: «Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν ήταν αρκετά φιλόδοξη. Εάν η Ευρώπη θέλει να εκπληρώσει τις δεσμεύσεις της συμφωνίας του Παρισιού και να καταπολεμήσει την κλιματική αλλαγή πρέπει να κάνει περισσότερα. Το Κοινοβούλιο μπόρεσε να επιτύχει ευρεία συναίνεση για σημαντικά υψηλότερους στόχους για το 2030. Καταφέραμε επίσης να ενισχύσουμε το δικαίωμα της αυτοπαραγωγής, να προσφέρουμε ασφάλεια και σιγουριά στους επενδυτές, να μειώσουμε περεταίρω τις εκπομπές ρύπων στον τομέα των μεταφορών, καθώς και στους τομείς θέρμανσης και ψύξης. Η μείωση των εκπομπών ρύπων δεν αποτελεί εμπόδιο στην οικονομική ανάπτυξη. Αντίθετα, είναι ο κινητήριος μοχλός της ανταγωνιστικότητας, της οικονομικής δραστηριότητας και της απασχόλησης.»
Ο Miroslav Poche (Σοσιαλιστές, Τσεχία), εισηγητής για την ενεργειακή απόδοση, δήλωσε τα εξής: «Η ενεργειακή απόδοση είναι μία από τις βασικές διαστάσεις της στρατηγικής της ΕΕ για την ενεργειακή ένωση. Μια φιλόδοξη πολιτική στον τομέα αυτό θα συμβάλει στην επίτευξη τόσο των κλιματικών όσο και των ενεργειακών μας στόχων, καθώς και στην αύξηση της ανταγωνιστικότητάς μας. Είναι επίσης ένας από τους καλύτερους τρόπους καταπολέμησης της ενεργειακής φτώχειας στην Ευρώπη.»
Η Michele Rivasi (Πράσινοι, Γαλλία), συν-εισηγήτρια για τη διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης, δήλωσε τα εξής: «Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έλαβε μια ιστορική απόφαση σήμερα, συμβατή με τις δεσμεύσεις της ΕΕ για το κλίμα. Είναι η πρώτη φορά που η ευρωπαϊκή νομοθεσία περιλαμβάνει στόχο 35% για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και στόχο 35% για την ενεργειακή απόδοση για το 2030, μια στρατηγική για το μεθάνιο και διατάξεις για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας. Η πολιτική αυτή θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας και θα εξασφαλίσει επενδύσεις. Η νομοθετική πρόταση για τη διακυβέρνηση παρέχει μια πλατφόρμα διαλόγου μεταξύ της κοινωνίας των πολιτών, των τοπικών αρχών και των κυβερνήσεων. Αυτή η διαφάνεια θα είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση του λόμπι των ενεργειακών ολιγοπωλίων. Το βασικότερο όλων είναι η διασφάλιση του μέλλοντος του πλανήτη μας και των κατοίκων του!»
Ο Claude Turmes (Πράσινοι, Λουξεμβούργο), συν-εισηγητής για τη διακυβέρνηση, δήλωσε τα εξής: «Μετά την πολύ αδύναμη θέση που υιοθέτησε το Συμβούλιο τον Δεκέμβριο σχετικά με τη δέσμη μέτρων για την καθαρή ενέργεια, είμαι περήφανος που το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συνέβαλε σήμερα στην αποκατάσταση της αξιοπιστίας της ΕΕ. Οι φιλόδοξοι στόχοι για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την ενεργειακή απόδοση και το ισχυρό σύστημα διακυβέρνησης θα συμβάλουν στην επίτευξη μιας οικονομίας μηδενικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα έως το 2050 καθώς και στην τήρηση των δεσμεύσεων της συμφωνίας του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή. Το Κοινοβούλιο θα παρουσιάσει ένα ενιαίο μέτωπο όταν θα ξεκινήσει τις διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο».