Συνέντευξη Τύπου του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της Ειδικής Συνόδου Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση έστειλε ένα σαφέστατο μήνυμα ενότητας, αλληλεγγύης αλλά και αποφασιστικότητας και αυτό γιατί ξεκαθάρισε ότι η αποφυγή κάθε μονομερούς ενέργειας αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη βελτίωση των σχέσεων Ευρωπαϊκής Ένωσης και Τουρκίας», κάτι που άλλωστε επιθυμούν όλοι, δήλωσε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της Ειδικής Συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
«Εφόσον η Τουρκία συνεχίσει μονομερή επιθετική συμπεριφορά θα υπάρχουν συνέπειες. Γίνεται σαφέστατη αναφορά στα άρθρα των συνθηκών, το 29 και το 215. Γνωρίζετε ότι αυτά είναι τα άρθρα τα οποία αφορούν κυρώσεις. Και ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα χρησιμοποιήσει, σε αυτή την περίπτωση, όλα τα εργαλεία τα οποία έχει στη διάθεσή της για να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της αλλά και τα συμφέροντα των κρατών μελών», τόνισε ο Πρωθυπουργός.
Αναφερόμενος στις διαπραγματεύσεις που έγιναν κατά τη διάρκεια της Συνόδου ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέφερε: «Πιστεύουμε ότι καταλήξαμε σε ένα πολύ καλό κείμενο, ένα πολύ καλό κείμενο για την Ελλάδα, ένα πολύ καλό κείμενο και για την Κύπρο, ένα πολύ καλό κείμενο για την Ευρώπη. Και τολμώ να πω και ένα καλό κείμενο και για τις σχέσεις Ευρώπης και Τουρκίας διότι είναι ένα κείμενο το οποίο ακριβώς θέτει στον πυρήνα του αυτή την ισορροπία για την οποία έχουμε πολλές φορές μιλήσει. Την δυνατότητα να έχουμε ως Ευρώπη, ως Ελλάδα και ως Κύπρος μία καλύτερη σχέση με την Τουρκία υπό την προϋπόθεση, όμως, ότι θα σταματήσουν οι μονομερείς προκλητικές ενέργειες και ότι η Τουρκία θα καθίσει, ως προς τις ελληνοτουρκικές διαφορές τουλάχιστον, στο τραπέζι των συζητήσεων».
«Πρέπει να σας πω βέβαια ότι αυτή τη φορά υπήρξαν πολύ πιο σημαντικές αλλαγές απ’ ό,τι συνήθως. Πιστεύω ότι και εμείς αλλά και η Κύπρος καταφέραμε και πείσαμε τους ευρωπαίους εταίρους μας ότι αυτές οι αλλαγές ήταν επιβεβλημένες, ισορροπημένες και ενδεδειγμένες», προσέθεσε ο Πρωθυπουργός.
Αναφορικά με τις συζητήσεις με την Τουρκία, ο Πρωθυπουργός είπε: «Ελπίζουμε να βρούμε λύση στη μία κρίσιμη νομική διαφορά που έχουμε με την Τουρκία, που όπως σας είπα είναι η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών».
«Επαναλαμβάνω αυτό το οποίο έχω πει πολλές φορές, το είπα και χθες στο Συμβούλιο, η Ελλάδα είναι διατεθειμένη -εφόσον δεν μπορούμε να καταλήξουμε σε συμφωνία για το ζήτημα αυτό- να παραπέμψει το θέμα στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης και προφανώς να δεχθεί την ετυμηγορία του. Ελπίζω κάποια στιγμή αυτές οι συζητήσεις να μην είναι συζητήσεις απλά διακοσμητικές, οι οποίες γίνονται για να γίνονται, αλλά να καταλήξουν και σε ένα απτό αποτέλεσμα», τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Αναφερόμενος στην εξέλιξη της πανδημίας και στο αν η κυβέρνηση προτίθεται να λάβει επιπλέον μέτρα, ο Πρωθυπουργός τόνισε την ανάγκη αυξημένης ευθύνης, ειδικά απέναντι στους πιο ευάλωτους και τους ηλικιωμένους και πρόσθεσε ότι θα λαμβάνονται μέτρα σε τοπικό επίπεδο, όπου οι συνθήκες το απαιτούν.
«Δεν είμαστε ακόμα πλήρως έτοιμοι να αξιολογήσουμε τα μέτρα τα οποία έχουμε πάρει, γιατί όπως γνωρίζετε όταν παίρνει κανείς ένα πακέτο μέτρων πρέπει να περιμένει τουλάχιστον 15 μέρες για να δει αν τα μέτρα αυτά έχουν αποδώσει. Είναι κάτι το οποίο θα το αξιολογήσουμε την επόμενη εβδομάδα. Επαναλάβαμε, όμως, όλοι ότι βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια πραγματικότητα όπου ο κόσμος είναι κουρασμένος. Όπου από τη μια αναγνωρίζουμε ότι τα απλά πράγματα τα οποία είναι κάνουμε είναι τα μόνα τα οποία μπορούν να μας προστατεύσουν», είπε.
«Από εκεί και πέρα λοιπόν δεν είμαστε έτοιμοι να μιλήσουμε για πρόσθετα μέτρα. Όπου έχουμε τοπικά προβλήματα όπως αυτό το οποίο πληροφορήθηκα σήμερα, μαζικά κρούσματα σε χώρο εργασίας στην Πέλλα, θα λαμβάνονται με μεγάλη ταχύτητα μέτρα», προσέθεσε.
«Εμείς κανονιστικά, προληπτικά και σε επίπεδο ελέγχου θα κάνουμε αυτό το οποίο πρέπει, αλλά κάνω ακόμα μία έκκληση, ειδικά σε συμπολίτες μας επαγγελματίες οι οποίοι έρχονται σε επαφή από τη φύση της δουλειάς τους με ανθρώπους οι οποίοι είναι ευάλωτοι και ηλικιωμένοι: Απαιτείται σε αυτές τις περιπτώσεις ακόμα πιο αυξημένη φροντίδα και προσοχή», τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ολόκληρη η συνέντευξη Τύπου που έδωσε ο Πρωθυπουργός
Είχαμε ακόμα μια πυκνή, ως προς τη θεματολογία της, Σύνοδο Κορυφής. Η οποία ανάλωσε αρκετές ώρες στα ζητήματα τα οποία αφορούν τις σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία. Είναι το θέμα το οποίο συζητήθηκε πρώτο και στην ουσία μας απασχόλησε όλη τη χθεσινή ημέρα μέχρι περίπου τις 12.30 το βράδυ, οπότε και συμφωνήθηκε το τελικό κείμενο των συμπερασμάτων.
Όπως δήλωσα και προσερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής σήμερα, είμαστε απολύτως ικανοποιημένοι από τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής, όπως αποτυπώθηκαν στο κείμενο το οποίο έχετε στη διάθεσή σας.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έστειλε ένα σαφέστατο μήνυμα ενότητας, αλληλεγγύης αλλά και αποφασιστικότητας και αυτό γιατί ξεκαθάρισε ότι η αποφυγή κάθε μονομερούς ενέργειας αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη βελτίωση των σχέσεων Ευρωπαϊκής Ένωσης και Τουρκίας, κάτι το οποίο, όπως είπα, όλοι μας επιθυμούμε. Αυτό είναι κάτι το οποίο αποσαφηνίζεται με απόλυτη ευκρίνεια στην πρώτη παράγραφο των σχετικών συμπερασμάτων.
Είναι, επίσης, εξίσου σαφές όπως αποτυπώνεται στην παράγραφο 20 των συμπερασμάτων, ότι εφόσον η Τουρκία συνεχίσει μονομερή επιθετική συμπεριφορά θα υπάρχουν συνέπειες. Γίνεται σαφέστατη αναφορά στα άρθρα των συνθηκών, το 29 και το 215. Γνωρίζετε ότι αυτά είναι τα άρθρα τα οποία αφορούν κυρώσεις. Και ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα χρησιμοποιήσει, σε αυτή την περίπτωση, όλα τα εργαλεία τα οποία έχει στη διάθεσή της για να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της αλλά και τα συμφέροντα των κρατών μελών. Εκεί υπάρχει επίσης μία αναφορά ότι οι εξελίξεις θα παρακολουθούνται και οι όποιες αποφάσεις εφόσον χρειαστεί αυτές να παρθούν, το απευχόμαστε, θέλω να το ξαναπώ, θα παρθούν μέχρι τα τέλη Δεκεμβρίου.
Υπάρχει επίσης μία σαφέστατη αναφορά -και θέλω να το αποσαφηνίσω αυτό- θετική αναφορά στην επανέναρξη των διερευνητικών επαφών η οποία έχει συμφωνηθεί από την Ελλάδα και από την Τουρκία και αποτυπώνεται επίσης στο κείμενο των συμπερασμάτων, στην παράγραφο 16, αυτό το οποίο έχουμε πει πολλές φορές, ότι οι διερευνητικές επαφές αφορούν ένα ζήτημα και αυτό αφορά την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Είναι κάτι το οποίο αποτυπώνεται και στα σχετικά συμπεράσματα.
Υπάρχει επίσης και η θετική ατζέντα. Αυτό το οποίο έχουμε πει πολλές φορές, ότι εμείς προσδοκούμε σε μία γόνιμη και θετική σχέση με την Τουρκία, ως Ελλάδα αλλά και ως Ευρωπαϊκή Ένωση, υπό την προϋπόθεση προφανώς ότι πληρούνται οι όροι οι οποίοι έχουν τεθεί. Υπάρχει η διάθεση για μία επανεξέταση σημαντικών πτυχών των ευρωτουρκικών σχέσεων, όπως αποτυπώνονται και αναφέρονται στην Κοινή Δήλωση του 2016.
Αναφέρομαι σε κρίσιμα ζητήματα, όπως η Τελωνειακή Ένωση αλλά και η διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, ένα ζήτημα καίριας σημασίας για την Ευρώπη αλλά και για την Ελλάδα. Θέλω να υπενθυμίσω ότι και λόγω της έντασης που υπήρχε τελευταία στις σχέσεις μας, ουσιαστικά δεν γίνονται επιστροφές στην Τουρκία, όχι με δική μας υπαιτιότητα, και ότι και η Ελλάδα θα ήταν σίγουρα ωφελημένη από την επαναλειτουργία, την επαναδραστηριοποίηση αυτού του σκέλους της Κοινής Δήλωσης όσον αφορά στις μεταναστευτικές ροές.
Θέλω επίσης να σταθώ στο γεγονός ότι υπάρχουν σαφέστατες αναφορές σε ζητήματα τα οποία αφορούν στην Κύπρο. Μία ξεκάθαρη καταδίκη της τουρκικής επιθετικότητας, την οποία και το Συμβούλιο καλεί να σταματήσει αμέσως. Και μία πολύ σημαντική αναφορά και ως προς την Κύπρο, ότι ο τρόπος που μπορεί η Κύπρος να λύσει τις διαφορές της σχετικά με την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών είναι μέσα από διαπραγματεύσεις, πάντα με σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο.
Υπάρχουν επίσης αναφορές ως προς την ανάγκη να επανεκκινήσουν οι διαπραγματεύσεις για την επίλυση του Κυπριακού ζητήματος. Και πιστεύω μία πολύ σημαντική αναφορά, ειδικά σε αυτή τη συγκυρία, στο ψήφισμα 550 του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, το οποίο αναφέρεται με σαφήνεια στα ζητήματα τα οποία αφορούν την Αμμόχωστο.
Θέλω να σας πω ότι ήταν μία δύσκολη διαπραγμάτευση αυτή. Έγινε πολύ εντατική δουλειά και από εμάς, από την ελληνική πλευρά, και από την κυπριακή πλευρά. Το τελικό κείμενο το οποίο βλέπετε είναι αρκετά διαφορετικό από το πρώτο κείμενο το οποίο προτάθηκε από την Προεδρία και το οποίο είχαμε απορρίψει επί της αρχής, καθώς δεν κάλυπτε ούτε τις ελληνικές ούτε τις κυπριακές θέσεις. Και πιστεύουμε ότι καταλήξαμε σε ένα πολύ καλό κείμενο, ένα πολύ καλό κείμενο για την Ελλάδα, ένα πολύ καλό κείμενο και για την Κύπρο, ένα πολύ καλό κείμενο για την Ευρώπη. Και τολμώ να πω και ένα καλό κείμενο και για τις σχέσεις Ευρώπης και Τουρκίας διότι είναι ένα κείμενο το οποίο ακριβώς θέτει στον πυρήνα του αυτή την ισορροπία για την οποία έχουμε πολλές φορές μιλήσει.
Την δυνατότητα να έχουμε ως Ευρώπη, ως Ελλάδα και ως Κύπρος μία καλύτερη σχέση με την Τουρκία υπό την προϋπόθεση, όμως, ότι θα σταματήσουν οι μονομερείς προκλητικές ενέργειες και ότι η Τουρκία θα καθίσει, ως προς τις ελληνοτουρκικές διαφορές τουλάχιστον, στο τραπέζι των συζητήσεων. Και μέσω των διερευνητικών επαφών ελπίζουμε να βρούμε λύση στη μία κρίσιμη νομική διαφορά που έχουμε με την Τουρκία, που όπως σας είπα είναι η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών.
Επαναλαμβάνω αυτό το οποίο έχω πει πολλές φορές, το είπα και χθες στο Συμβούλιο, η Ελλάδα είναι διατεθειμένη -εφόσον δεν μπορούμε να καταλήξουμε σε συμφωνία για το ζήτημα αυτό- να παραπέμψει το θέμα στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης και προφανώς να δεχθεί την ετυμηγορία του. Ελπίζω κάποια στιγμή αυτές οι συζητήσεις να μην είναι συζητήσεις απλά διακοσμητικές, οι οποίες γίνονται για να γίνονται, αλλά να καταλήξουν και σε ένα απτό αποτέλεσμα.
Κλείνοντας θέλω να σας πω ότι σήμερα το πρωί, παρότι το ζήτημα δεν ήταν επίσημα στην ημερήσια διάταξη, αφιερώσαμε τουλάχιστον τρεις ώρες συζητώντας για το ζήτημα του Covid. Και νομίζω ότι υπάρχει μια κοινή ανησυχία όλων των ευρωπαϊκών χωρών για το δεύτερο κύμα, το οποίο ήδη αποτυπώνεται στους αριθμούς όλων των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Ελλάδα εξακολουθεί να τα πηγαίνει πολύ καλύτερα από πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Παρά ταύτα υπάρχει μια εντονότατη ανησυχία από όλους. Μια ανησυχία για τον τρόπο με τον οποίο μπορούμε να κρατήσουμε ανοιχτές τις οικονομίες μας περιορίζοντας ταυτόχρονα την εξάπλωση του ιού και μια ανάγκη να μπορέσουμε να έχουμε μία καλύτερη και πιο αποτελεσματική συνεργασία, με καθοδηγητή την Ευρωπαϊκή Ένωση, για κρίσιμα ζητήματα όπου είναι καλό να έχουμε ευρωπαϊκές και όχι εθνικές πολιτικές.
Ένα ζήτημα είναι, παραδείγματος χάρη, τα εμβόλια όπου η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει κάνει μια πολύ σημαντική πρόοδο. Γνωρίζετε εξάλλου τις λεπτομέρειες, τις συμφωνίες της προαγοράς στις οποίες ήδη έχει προχωρήσει, τις κατανομές στα κράτη μέλη με βάση τον πληθυσμό τους.
Αλλά υπάρχουν και άλλοι τομείς στους οποίους μπορούμε να πετύχουμε ένα καλύτερο πλαίσιο συνεργασίας. Ένας από αυτούς αφορά και το πλαίσιο το οποίο θα διέπει τα ταξίδια εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης, κάτι το οποίο προφανώς ενδιαφέρει ιδιαίτερα την Ελλάδα ενόψει και της επόμενης χρονιάς, της τουριστικής χρονιάς του 2021.
Και βέβαια έχουμε -όπως είχα την ευκαιρία να πω και στο Συμβούλιο- στη διάθεσή μας ένα καινούργιο εργαλείο, και αυτό δεν είναι άλλο από τα αξιόπιστα rapid test αντιγόνου, τα οποία ήδη χρησιμοποιούμε στην Ελλάδα με πολύ υψηλό βαθμό αξιοπιστίας και τα οποία μας επιτρέπουν να έχουμε αποτελέσματα πολύ πιο γρήγορα από τα κλασικά τεστ μοριακού ελέγχου -τα PCR- τα οποία πολλές φορές χρειάζονται μια και δυο μέρες για να δώσουν αποτελέσματα.
Και αυτό είναι ένα πρόσθετο όπλο το οποίο έχουμε στη φαρέτρα μας και το οποίο θα πρέπει να το αξιοποιήσουμε για να διευκολύνουμε τα ταξίδια, ειδικά τα αεροπορικά ταξίδια. Αυτό είναι κάτι το οποίο προφανώς ενδιαφέρει ιδιαίτερα την Ελλάδα. Στέκομαι σε αυτές τις δύο θεματικές, γιατί αυτές μας απασχόλησαν περισσότερο.
Συζητήσαμε στο τέλος λίγο και το ζήτημα του Brexit και των επιπλοκών που έχουν προκύψει μετά από τις νομοθετικές πρωτοβουλίες της βρετανικής κυβέρνησης, αλλά το ζήτημα αυτό είναι στην ημερήσια διάταξη του επόμενου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που θα λάβει χώρα σε τρεις εβδομάδες από σήμερα.