Ενημέρωση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στους δημοσιογράφους για τα αποτελέσματα της έκτακτης συνεδρίασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες
Κυριάκος Μητσοτάκης: Τρία βασικά θέματα. Πρώτον, στο ζήτημα της Λευκορωσίας, θέλω να εκφράσω την ικανοποίησή μου για το γεγονός ότι με αίσθημα ενότητας και ευθύνης η Ευρωπαϊκή Ένωση κινήθηκε με μεγάλη ταχύτητα και προσδιόρισε ένα πλαίσιο αποφάσεων σε επίπεδο Συμβουλίου το οποίο πιστεύω ότι είναι αντίστοιχο της σοβαρότητας της πράξης.
Εμείς παίξαμε έναν σημαντικό ρόλο ώστε να κάνουμε το αρχικό κείμενο των συμπερασμάτων πιο σκληρό, να ζητήσουμε με ξεκάθαρο τρόπο την απελευθέρωση του Protasevich και της Sapega, να ζητήσουμε την επιβολή κυρώσεων, όχι μόνο σε πρόσωπα αλλά και σε επιχειρήσεις της Λευκορωσίας, που έχουν ένα σημαντικό οικονομικό αποτύπωμα στη χώρα. Και να
ζητήσουμε επίσης από το Συμβούλιο να εξετάσει την επιβολή επιπλέον τομεακών οικονομικών κυρώσεων.
Ταυτόχρονα, συμφωνήσαμε να εισηγηθούμε την απαγόρευση υπερπτήσεων του εναέριου χώρου της Λευκορωσίας, αλλά και την απαγόρευση εισόδου στον ευρωπαϊκό εναέριο χώρο πτήσεων από την Λευκορωσία. Είναι πολύ εντυπωσιακή μία φωτογραφία, αν την είδατε, σήμερα από κάποια εφαρμογή flight tracking που έδειχνε στην ουσία μία μεγάλη «τρύπα»
στον εναέριο χώρο της Λευκορωσίας.
Δεν χρειάζεται να επαναλάβω ότι η πράξη αυτή συνιστά ουσιαστικά μία απόπειρα κρατικής αεροπειρατείας. Είναι μία πράξη η οποία απλά δεν μπορεί να γίνει ανεκτή εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και θεωρώ ότι το καθεστώς Lukashenko έλαβε το μήνυμα ότι η Ευρώπη – όταν θέλει- μπορεί να κινηθεί με μεγάλη ταχύτητα και με τρόπο που θα κάνει τη ζωή του καθεστώτος πολύ δύσκολη.
Και βέβαια θα εξακολουθούμε να παρακολουθούμε την εξέλιξη της κατάστασης στην Λευκορωσία, έτσι ώστε να ενισχύσουμε κι άλλο την πίεση στο καθεστώς εφόσον αυτό κριθεί απαραίτητο.
Τώρα, για τα υπόλοιπα δύο σημαντικά ζητήματα: Για το ζήτημα της εξέλιξης της πανδημίας εκφράστηκε μία γενική ικανοποίηση από το γεγονός ότι τα πράγματα στην Ευρώπη, συνολικά, πηγαίνουν καλύτερα. Ταυτόχρονα τονίστηκε η ανάγκη για συνεχή εγρήγορση καθώς είναι ξεκάθαρο ότι δεν έχουμε τελειώσει ακόμα με την πανδημία.
Υπάρχει πάντα μία ανησυχία για τις μεταλλάξεις, αυτές που γνωρίζουμε ή αυτές οι οποίες μπορεί να προκύψουν, αν και η εκτίμηση των επιστημόνων αυτή τη στιγμή είναι ότι οι μεταλλάξεις που γνωρίζουμε καλύπτονται από τα υφιστάμενα εμβόλια.
Εξέφρασα και πάλι την ικανοποίησή μου για το γεγονός ότι η ελληνική πρόταση για αυτό το οποίο αποκαλούμε πια Ευρωπαϊκό Πιστοποιητικό Covid έγινε αποδεκτή με πολύ μεγάλη ταχύτητα για τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Έχουμε ήδη ευρωπαϊκό κανονισμό ως αποτέλεσμα εντατικών διαπραγματεύσεων που έκανε η πορτογαλική Προεδρία με το Κοινοβούλιο και με την Επιτροπή.
Και εξέφρασα την προσδοκία μου ότι αυτός θα τεθεί σε εφαρμογή το συντομότερο δυνατόν, με ενιαίους κανόνες πια που θα διευκολύνουν τη μετακίνηση των ευρωπαίων πολιτών εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Υπάρχει, νομίζω, μια γενική αναγνώριση ότι επιστρέφουμε πια σε μια οικονομική και κοινωνική κανονικότητα, η οποία έχει ξεχωριστή σημασία για τα κράτη του νότου τα οποία είναι πιο εξαρτημένα από τον τουρισμό.
Αλλά πιστεύω και για όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, καθώς εκτιμώ ότι υπάρχει μια μεγάλη ανάγκη των ευρωπαίων πολιτών να ταξιδέψουν και ενδεχομένως να δαπανήσουν σε ταξίδια ένα μέρος των σημαντικών αποταμιεύσεων που
έχουν συσσωρευτεί ως αποτέλεσμα της πανδημίας σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες.
Ταυτόχρονα, έχουμε δεσμευτεί ως Ευρώπη μέχρι τέλος του έτους να δωρίσουμε άνω των 100.000.000 εμβολίων σε τρίτες χώρες, έτσι ώστε να είμαστε και εδώ πρωταγωνιστές ως Ευρωπαϊκή Ένωση στην παγκόσμια προσπάθεια η οποία γίνεται να αντιμετωπίσουμε αυτή την πανδημία.
Θέλω να επαναλάβω ακόμα μια φορά ότι η Ευρώπη ουδέποτε περιόρισε τις εξαγωγές εμβολίων. Το 50% της ευρωπαϊκής παραγωγής εμβολίων κατευθύνθηκε σε εξαγωγές, σε αντίθεση με άλλες χώρες που έσπευσαν να απαγορεύσουν εξαγωγές για να καλύψουν την εσωτερική τους ανάγκη. Εμείς δεν το κάναμε.
Γενικότερα, υπάρχει μια αναγνώριση ότι μετά τις αρχικές καθυστερήσεις οι εμβολιασμοί προχωρούν ταχύτατα και ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έπαιξε ένα σημαντικό ρόλο έτσι ώστε να φτάσουμε στο σημείο που βρισκόμαστε σήμερα αλλά και να εξασφαλίσουμε τις συμπληρωματικές δόσεις που θα χρειαστούμε για το ’22 και το ’23.
Η εκτίμησή μας είναι ότι θα χρειαστεί σίγουρα μία δόση ακόμα, ίσως 9 με 12 μήνες μετά τον πρώτο εμβολιασμό, ως «ενισχυτική δόση». Θα τις έχουμε αυτές τις δόσεις στη διάθεσή μας και περισσότερες ενδεχομένως απ’ όσες χρειαζόμαστε. Οπότε νομίζω ότι εδώ η Ευρώπη βρήκε τον ρυθμό της και κινήθηκε -έστω και καθυστερημένα- για να καλύψει το αρχικό χαμένο έδαφος.
Για τα ελληνικά δεδομένα, ξέρετε ότι έχουμε ξεπεράσει το «φράγμα» των 5 εκατομμυρίων εμβολιασμών. Εξακολουθούμε να τρέχουμε με έναν ρυθμό άνω των 100.000 εμβολίων την ημέρα. Και εφόσον δεν εκτιμώ ότι θα έχουμε άλλες ουσιαστικές καθυστερήσεις στις παραδόσεις, το σχέδιό μας για τον εμβολιασμό υλοποιείται όπως έχει εξαγγελθεί από το Υπουργείο Υγείας. Και χαίρομαι που βλέπω ότι η δυναμική του εμβολιασμού και στις νεότερες ηλικίες είναι τέτοια που με κάνει να πιστεύω ότι θα φτάσουμε σύντομα στο επιθυμητό τείχος
ανοσίας.
Τέλος, για τα ζητήματα της κλιματικής αλλαγής, έγινε μία εκτενής συζήτηση. Όπως θυμάστε έχουμε πάρει σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου την απόφαση να είμαστε η πρώτη ήπειρος η οποία θα φτάσει στην κλιματική ουδετερότητα το 2050 και έχουμε επικυρώσει τον ενδιάμεσο στόχο να μειώσουμε τις εκπομπές μας κατά 55% σε σχέση με το έτος βάσης του 1990. Και τώρα ερχόμαστε στη δύσκολη φάση αυτής της άσκησης, όπου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα εξειδικεύσει τα μέσα και τα κανονιστικά εργαλεία τα οποία έχει στη διάθεσή της
προκειμένου να υποδείξει τους τρόπους με τους οποίους η κάθε χώρα θα υλοποιήσει τη δική της εθνική στρατηγική.
Αναμένουμε τη σχετική πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μέχρι τις 15 Ιουνίου και προφανώς θα μπορέσουμε να τοποθετηθούμε σε επίπεδο Συμβουλίου αφού δούμε την ανάλυση την οποία θα κάνει η Ευρώπη.
Θέλω να επαναλάβω για ακόμη μία φορά ότι η Ελλάδα έχει βρεθεί στην πρώτη γραμμή αυτής της προσπάθειας και σε σχέση με άλλες χώρες που είναι πολύ εξαρτημένες από καύση άνθρακα ή λιγνίτη για παραγωγή ενέργειας είμαστε πολύ πιο τολμηροί στην προσπάθεια απολιγνιτοποίησης για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Και βέβαια έχουμε στη διάθεσή μας και σημαντικά χρηματοδοτικά εργαλεία από το Ταμείο Ανάκαμψης, προκειμένου να
μπορέσουμε να υποστηρίξουμε αυτήν την μετάβαση με πρόσθετους πόρους χρηματοδότησης, εκεί που πραγματικά θα πιάσουν τόπο.
Αναφέρω ενδεικτικά το πρόγραμμα «Εξοικονομώ», το οποίο θα απορροφήσει παραπάνω από 1 δισεκατομμύριο σε πρώτη φάση από τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης. Ένα δοκιμασμένο πρόγραμμα το οποίο μειώνει το ενεργειακό αποτύπωμα των ελληνικών νοικοκυριών, χαμηλώνει τους λογαριασμούς για θέρμανση και ψύξη και έχει σημαντική προστιθέμενη αξία, διότι δημιουργεί πολλές δουλειές γύρω από τον κλάδο της οικοδομής.
Τέλος, ο Ιταλός Πρωθυπουργός έθιξε χθες το βράδυ το ζήτημα της μετανάστευσης για ακόμη μία φορά σε επίπεδο Συμβουλίου, καθώς αντιμετωπίζει και η Ιταλία και η Μάλτα μεγάλη πίεση από μεταναστευτικές ροές από τη Λιβύη.
Προφανώς είναι ένα ζήτημα το οποίο μονίμως μας αφορά. Ξέρετε ότι συμμετέχουμε ενεργά στην προσπάθεια την οποία έχει δρομολογήσει η Επιτροπή για το νέο Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου.
Και βέβαια, με αφορμή και τα πρόσφατα γεγονότα στην Ισπανία, νομίζω ότι πρέπει να είμαστε όλοι σε εγρήγορση, ειδικά για τις περιπτώσεις εκείνες όπου έχουμε κατευθυνόμενες μεταναστευτικές ροές ως αποτέλεσμα πολιτικής απόφασης κράτους που γειτονεύει με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Να σταματήσω εδώ γιατί φαντάζομαι ότι έχετε αρκετές απορίες.