Σήμερα, μετά την πρόταση της Επιτροπής για την ενίσχυση της πρόληψης του καρκίνου μέσω της έγκαιρης ανίχνευσης, το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενέκρινε μια νέα προσέγγιση σχετικά με τον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου.
Πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα με σκοπό τη βελτίωση της έγκαιρης ανίχνευσης σε ολόκληρη την ΕΕ, κομβικό στόχο του ευρωπαϊκού σχεδίου για την καταπολέμηση του καρκίνου.
Όπως είχε εξαγγελθεί τον Σεπτέμβριο, αυτή η νέα ενωσιακή προσέγγιση, η οποία βασίζεται στις πλέον πρόσφατες επιστημονικές εξελίξεις και στοιχεία, θα συμβάλει ώστε να διασφαλιστεί ότι έως το 2025 θα παρέχεται προσυμπτωματικός έλεγχος του καρκίνου του μαστού, του τραχήλου της μήτρας και του παχέος εντέρου στο 90% του επιλέξιμου πληθυσμού της ΕΕ. Η νέα προσέγγιση ζητεί επίσης τη σταδιακή επέκταση των προγραμμάτων προσυμπτωματικού ελέγχου στον καρκίνο του προστάτη, στον καρκίνο του πνεύμονα και, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, στον καρκίνο του στομάχου. Η σύσταση αποτελεί μέρος ενός νέου προγράμματος της ΕΕ για τον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου, το οποίο προωθείται ως εμβληματική πρωτοβουλία του ευρωπαϊκού σχεδίου για την καταπολέμηση του καρκίνου.
Για τον καρκίνο του μαστού, του τραχήλου της μήτρας και του παχέος εντέρου, η νέα προσέγγιση της ΕΕ συνιστά τα εξής:
- προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου του μαστού με μαστογραφία για γυναίκες ηλικίας 50 έως 69 ετών, τον οποίο προτείνει για γυναίκες ηλικίας από 45 έως 74 ετών·
- εξετάσεις για τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) ως το προτιμώμενο εργαλείο για τον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας για γυναίκες ηλικίας 30 έως 65 ετών, τουλάχιστον ανά πενταετία·
- ποσοτική ανοσοχημική δοκιμή κοπράνων (FIT) ως την προτιμώμενη εξέταση για τον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου του παχέος εντέρου πριν από την παραπομπή ατόμων ηλικίας μεταξύ 50 και 74 ετών για κολονοσκόπηση παρακολούθησης.
Όσον αφορά τον καρκίνο του πνεύμονα, του προστάτη και του στομάχου, η σύσταση καλεί τα κράτη μέλη, βάσει περαιτέρω ερευνών:
- να διερευνήσουν τη σκοπιμότητα και την αποτελεσματικότητα της χρήσης υπολογιστικής τομογραφίας χαμηλής δόσης για τον έλεγχο των ατόμων που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα, συμπεριλαμβανομένων των βαρέων καπνιστών και των πρώην καπνιστών, και να συνδέσουν τον προσυμπτωματικό έλεγχο με προσεγγίσεις πρωτογενούς και δευτερογενούς πρόληψης·
- να αξιολογήσουν τη σκοπιμότητα και την αποτελεσματικότητα του οργανωμένου προσυμπτωματικού ελέγχου του καρκίνου του προστάτη στους άνδρες, με βάση τη δοκιμασία ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA) σε συνδυασμό με απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού (MRI) ως περαιτέρω παρακολούθηση·
- να καταρτίσουν στρατηγικές ανίχνευσης και δοκιμής για το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (ενός βακτηρίου που μπορεί να προκαλέσει καρκίνο του στομάχου) σε χώρες και περιφέρειες με τη μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης καρκίνου του στομάχου και τα υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας από τον συγκεκριμένο τύπο καρκίνου.
Χρηματοδοτική στήριξη για τον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου είναι διαθέσιμη, καθώς έχουν ήδη δεσμευτεί 38,5 εκατ. ευρώ για έργα στο πλαίσιο του προγράμματος «Η ΕΕ για την υγεία» (EU4Health) και 60 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη». Στο πλαίσιο του προγράμματος εργασίας του EU4Health για το 2023 θα διατεθούν επιπλέον 38,5 εκατ. ευρώ για τη στήριξη των κρατών μελών όσον αφορά την εφαρμογή αυτής της νέας σύστασης του Συμβουλίου και την ανάπτυξη κατευθυντήριων γραμμών της ΕΕ. Περαιτέρω στήριξη μπορεί επίσης να παρασχεθεί από τα ευρωπαϊκά περιφερειακά ταμεία, ταμεία συνοχής και κοινωνικά ταμεία.
Ιστορικό
Η σύσταση αντικαθιστά και διευρύνει την προηγούμενη σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με τον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου, η οποία εκδόθηκε το 2003 και περιλάμβανε συστάσεις για τον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου του μαστού, του παχέος εντέρου και του τραχήλου της μήτρας. Η σύσταση αυτή συνέβαλε καθοριστικά στη διασφάλιση της πρόσβασης περισσότερων πολιτών σε οργανωμένους προσυμπτωματικούς ελέγχους για τους συγκεκριμένους τύπους καρκίνου. Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν μεγάλες αποκλίσεις μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά την πρόσβαση στον προσυμπτωματικό έλεγχο.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, το 2020 διαγνώστηκαν με καρκίνο 2,7 εκατομμύρια άνθρωποι στην Ένωση. Εκτιμάται ότι ένας στους δύο πολίτες της ΕΕ θα εμφανίσει καρκίνο κάποια στιγμή, με μακροχρόνιες επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής του, και μόνο οι μισοί από τους καρκινοπαθείς θα επιβιώσουν.
