Το κρίσιμο ζήτημα της πρόληψης παραγωγής επικίνδυνων αποβλήτων με βάση την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης έθιξε σε σχετική ερώτησή του ο Κώστας Χρυσόγονος.
Αξιοποιώντας πορίσματα ερευνών της «Εuropean Environmental Agency» (EEA) που εντοπίζουν αδυναμίες, τόσο στην ποιοτική ανάλυση των διαθέσιμων στοιχείων που αφορούν την καταγραφή των επικίνδυνων αποβλήτων, όσο και στο ότι τα περισσότερα κράτη-μέλη αποφεύγουν να θέσουν την επίτευξη συγκεκριμένων ποσοτικών στόχων στα προγράμματα πρόληψης παραγωγής επικίνδυνων αποβλήτων που έχουν σχεδιάσει.
Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, εκτιμάται ότι σημαντική ποσότητα επικίνδυνων αποβλήτων διατίθεται (π.χ. σε καύσιμα βιομηχανιών) ή αποθηκεύεται ανεξέλεγκτα σε τοξικές χωματερές. Αυτό το φαινόμενο ωστόσο εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για τη δημόσια υγεία, εφόσον τα απόβλητα αυτά μπορούν να μολύνουν το περιβάλλον (π.χ. το έδαφος, το υπέδαφος ή τον υδροφόρο ορίζοντα) διεισδύοντας ακόμη και στην τροφική αλυσίδα του ανθρώπου. Παράλληλα, προκαλείται από αυτή την τάση και απώλεια φορολογικών εσόδων. Η εντατικοποίηση της πρόληψης παραγωγής επικίνδυνων αποβλήτων και στην Ελλάδα θα περιόριζε αυτούς τους κινδύνους.
Στηριζόμενος σε πρόσφατες μελέτες, ο ευρωβουλευτής υπογραμμίζει ότι η λήψη κατάλληλων μέτρων για την πρόληψη παραγωγής επικίνδυνων αποβλήτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, θα μπορούσε κάλλιστα να δώσει ώθηση στην οικονομική ανάπτυξη. Η ενίσχυση της πρόληψης παραγωγής επικίνδυνων αποβλήτων με στοχευμένα μέτρα θα μπορούσε να δημιουργήσει χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας και να εξοικονομήσει περίπου 600 δισεκατομμύρια ευρώ ως το 2025.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο Κώστας Χρυσόγονος καλεί την Επιτροπή να διευκρινίσει σε ποιές ενέργειες ακριβώς προτίθεται να προβεί, προκειμένου να ανταποκριθεί σε αυτές τις προκλήσεις, αντιμετωπίζοντας αποτελεσματικά τις ανωτέρω αδυναμίες και ενισχύοντας παράλληλα κατά το δυνατό την κυκλική οικονομία στο σύνολο της ΕΕ.
Ακολουθεί το κείμενο της ερώτησης:
Έρευνες καταδεικνύουν ότι η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης εστιάζεται στη διαχείριση των επικίνδυνων αποβλήτων (Ε.Α.) και δεν δίνει την πρέπουσα σημασία στην πρόληψη της παραγωγής τους [1]. Επισημαίνονται ελλείψεις σχετικά με την ποιότητα των διαθέσιμων δεδομένων Ε.Α., ενώ τα περισσότερα κράτη-μέλη δεν θέτουν στα προγράμματα πρόληψης Ε.Α. ποσοτικούς στόχους [2]. Ιδίως στην Ελλάδα εκτιμάται ότι περίπου 600.000 τόνοι Ε.Α. ετησίως διατίθενται (π.χ. σε καύσιμα βιομηχανίας) ή θάβονται ανεξέλεγκτα, γεγονός που αποτελεί κίνδυνο για τη δημόσια υγεία, ενώ προκαλεί και απώλεια φορολογικών εσόδων [3]. Η λήψη ωστόσο κατάλληλων μέτρων για την πρόληψη παραγωγής Ε.Α. θα συντελούσε στην εξοικονόμηση περίπου 600 δισεκατομμυρίων ευρώ ως το 2025 στην ΕΕ και θα δημιουργούσε νέες θέσεις εργασίας συμβάλλοντας στην ανάπτυξη [4].
Ερωτάται η Επιτροπή σε ποιές ενέργειες προτίθεται να προβεί, προκειμένου να βελτιωθούν οι ανωτέρω ελλείψεις και να ενισχυθει η κυκλική οικονομία στο σύνολο της ΕΕ;
[1] Πρβλ. μεταξύ άλλων: ΕEA Report No 35-2016, Prevention of hazardous waste in Europe – The status in 2015, p. 69 ff.
[2] Ibid.
[3] Πρβλ. μεταξύ άλλων: http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=26515&subid=2&pubid=112987534 , ΔΕΕ, απόφ. C-584/14 (07.09.2016), Επιτροπή κατά Ελλάδας, ΔΕΕ, απόφ. C-286/08 (10.09.2009), Επιτροπή κατά Ελλάδας.
[4] Πρβλ. μεταξύ άλλων: Ellen MacArthur Foundation (2012) Towards the Circular Economy –Economic and business rationale for an accelerated transition. Available at: http://www.thecirculareconomy.org ; Wilson DC, Parker D, Cox J, Strange K, Willis P, Blakey N, Raw L., Business waste prevention: a review of the evidence, Waste Manag Res. 2012 Sep;30(9 Suppl), p. 21.
