Την πρόοδο που σημειώθηκε προς την κατεύθυνση της δημιουργίας μιας αποτελεσματικής και πραγματικής Ένωσης Ασφάλειας, καθώς και σε σχέση με τις ορισθείσες προτεραιότητες, όπως η αντιμετώπιση της ριζοσπαστικοποίησης, η ενίσχυση της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο και η προστασία των δημόσιων χώρων δημοσίευσε σε έκθεσή της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Δεδομένου ότι η ασφάλεια αναγνωρίζεται ως βασική προτεραιότητα στην Κοινή δήλωση σχετικά με τις νομοθετικές προτεραιότητες της ΕΕ για την περίοδο 2018-19, η Επιτροπή θέσπισε μια σειρά μέτρων που πρέπει να ληφθούν τους επόμενους μήνες για να ενισχυθεί η στήριξη των κρατών μελών και να επισπευσθεί το έργο της ΕΕ. Η Επιτροπή θα συνεχίσει τις ενέργειες για επίτευξη προόδου ενόψει της άτυπης συνόδου των ηγετών, που θα διεξαχθεί τον Σεπτέμβριο με θέμα την ασφάλεια, όπως ανακοινώθηκε στο Θεματολόγιο των Ηγετών.
Ο Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, Μετανάστευσης και Ιθαγένειας Δημήτρης Αβραμόπουλος δήλωσε σχετικά: «Η ασφάλεια παραμένει μείζων πρόκληση για την Ευρώπη και κορυφαία προτεραιότητα για την ΕΕ, όπως επισημαίνεται στην κοινή δήλωση των οργάνων της ΕΕ για την περίοδο 2018-19. Πρέπει να συνεχίσουμε να αξιοποιούμε αυτή τη δυναμική, ώστε όλοι μαζί να επιτύχουμε συγκεκριμένα αποτελέσματα για την ασφάλειά μας. Είναι αναγκαίο να γίνουν περισσότερα ώστε οι Ευρωπαίοι πολίτες να είναι ασφαλείς τόσο στο διαδίκτυο όσο και εκτός αυτού. Η καταπολέμηση της τρομοκρατικής προπαγάνδας στο διαδίκτυο παραμένει ένας τομέας όπου πρέπει να δράσουμε επειγόντως. Η Επιτροπή θα αναλάβει δράση, αν χρειαστεί, και όλες οι επιλογές είναι ανοιχτές.»
Ο Επίτροπος για την Ένωση Ασφάλειας Τζούλιαν Κινγκ δήλωσε τα εξής: «Την τελευταία χρονιά εντείναμε τις προσπάθειες ώστε να καλύψουμε τα κενά πληροφόρησης, να καταπολεμήσουμε τη ριζοσπαστικοποίηση, να ενισχύσουμε την ανθεκτικότητα του κυβερνοχώρου και να προστατεύσουμε τους δημόσιους χώρους μας. Αυτή η συνολική προσέγγιση έχει αρχίσει να φέρνει αποτελέσματα: θα πρέπει όμως αυτή η δυναμική να διατηρηθεί ώστε να επιτύχουμε μια πραγματική και αποτελεσματική Ένωση Ασφάλειας. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα της τρομοκρατίας στον πυρήνα του, δηλαδή τη ριζοσπαστικοποίηση που μπορεί να ωθήσει άτομα στην Ευρώπη να ασπαστούν ιδεολογίες βίαιου εξτρεμισμού. Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για το κρίσιμο αυτό ζήτημα σε συνεργασία με τους εμπειρογνώμονες, τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και τις διαδικτυακές εταιρείες – πρέπει να γίνουν πολλά ακόμη.»
Εντείνοντας τις προσπάθειες στον αγώνα κατά της ριζοσπαστικοποίησης
Στην ενδιάμεση έκθεσή της, η Ομάδα Εμπειρογνωμόνων Υψηλού Επιπέδου για τη Ριζοσπαστικοποίηση – που δημιούργησε η Επιτροπή τον Ιούλιο του 2017 – καλεί τα κράτη μέλη, τους ασκούντες σχετικά επαγγέλματα και τους ερευνητές να έχουν πιο συστηματικές ανταλλαγές στον αγώνα κατά της ριζοσπαστικοποίησης. Ζήτησε επίσης μεγαλύτερη στήριξη από πλευράς ΕΕ. Ως πρώτο βήμα για να δοθεί συνέχεια σ’ αυτές τις συστάσεις, η Επιτροπή θα ενισχύσει τον συντονισμό σε επίπεδο ΕΕ για την πρόληψη της τρομοκρατίας. Επίσης, η Επιτροπή θα εντείνει τη δράση κατά της ριζοσπαστικοποίησης στις φυλακές, και κατά της τρομοκρατικής προπαγάνδας τόσο στο διαδίκτυο όσο και εκτός αυτού. Η Επιτροπή καλεί τις διαδικτυακές πλατφόρμες να εντείνουν τις προσπάθειές τους για εξάλειψη του τρομοκρατικού περιεχομένου από το διαδίκτυο το ταχύτερο δυνατό, και εξετάζει το ενδεχόμενο λήψης πιο συγκεκριμένων μέτρων για αποτελεσματικότερη αντίδραση σε τέτοιου είδους διαδικτυακό περιεχόμενο, προτού αποφασίσει κατά πόσον απαιτείται νομοθεσία. Μετά τις εδαφικές απώλειες του Daesh στη Συρία και το Ιράκ, η Επιτροπή θα διοργανώσει διάσκεψη τον Απρίλιο, όπου θα συζητηθεί το πώς τα κράτη μέλη αντιμετωπίζουν τα άτομα που επιστρέφουν, κυρίως τις γυναίκες και τα παιδιά.
Εντείνοντας τις προσπάθειες για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και την προστασία των δημόσιων χώρων
Η Επιτροπή συνεχίζει να εφαρμόζει τη στρατηγική που ενέκρινε τον Σεπτέμβριο του 2017 για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, δημιουργώντας ένα δίκτυο κέντρων εμπειρογνωσίας και ένα κέντρο έρευνας και εμπειρογνωσίας για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο. Κατά το πρώτο τρίμηνο του 2018, θα διατεθεί ποσό 50 εκατ. ευρώ για ένα πιλοτικό σχέδιο στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζοντας 2020», το οποίο θα στηρίξει τη δημιουργία του συγκεκριμένου δικτύου. Επίσης, η Επιτροπή θα διαθέσει ένα επιπλέον ποσό 5 εκατ. ευρώ για ενίσχυση των ικανοτήτων της Ευρωπόλ στον τομέα της αποκρυπτογράφησης, ώστε να διευκολύνονται οι υπηρεσίες επιβολής του νόμου στις ποινικές έρευνες, όπως ανακοινώθηκε στην 11η έκθεση προόδου και για να δοθεί συνέχεια στο αίτημα περαιτέρω υποστήριξης που διατύπωσαν ορισμένα κράτη μέλη στη Σύνοδο του Συμβουλίου Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων τον περασμένο Δεκέμβριο.
Όσον αφορά την προστασία των δημόσιων χώρων, εντείνεται η συνεργασία μεταξύ ιδιωτικών φορέων διαχείρισης δημόσιων χώρων – όπως οι συγκοινωνιακοί κόμβοι, τα γήπεδα και τα εμπορικά κέντρα – και τοπικών και περιφερειακών αρχών. Τον Δεκέμβριο, η Επιτροπή διοργάνωσε την πρώτη συνάντηση του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Φορέων Εκμετάλλευσης, η οποία είχε ως στόχο την ανταλλαγή πληροφοριών και την καθοδήγηση για ανίχνευση και δοκιμή νέων τεχνολογιών και λύσεων στον τομέα της ασφάλειας. Ακολούθησε μια πρώτη ειδική συνάντηση με εκπροσώπους του κλάδου ενοικίασης αυτοκινήτων για να διερευνηθεί η δυνατότητα κοινής δράσης, ώστε να μην μπορούν εύκολα οι τρομοκράτες να ενοικιάζουν οχήματα με σκοπό τη διάπραξη επιθέσεων. Τον Ιανουάριο του 2018, θα δημοσιευθεί μια εργαλειοθήκη για την ασφάλεια, με οδηγίες προς τους Ευρωπαίους οδηγούς φορτηγών, τις εταιρείες μεταφοράς εμπορευμάτων και άλλους ενδιαφερομένους για την αντιμετώπιση πιθανών απειλών από την τρομοκρατία. Στο πλαίσιο αυτών των προσπαθειών, η Επιτροπή θα δημιουργήσει μια διαδικτυακή πύλη μέσω της οποίας όλοι οι εμπλεκόμενοι παράγοντες θα μπορούν να ανταλλάσσουν βέλτιστες πρακτικές, ενώ διοργανώνει, από κοινού με την Επιτροπή των Περιφερειών, διάσκεψη με τους δημάρχους πόλεων από όλη την Ευρώπη στις 8 Μαρτίου.
Πρόοδος στα θέματα της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, της αεροπορίας και άλλων προτεραιοτήτων
Η σημερινή έκθεση αναφέρεται επίσης στην πρόοδο που σημειώθηκε όσον αφορά την υλοποίηση άλλων στόχων προτεραιότητας στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Θεματολογίου για την Ασφάλεια, όπως η ανταλλαγή πληροφοριών, η χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, η έρευνα στον τομέα της ασφάλειας και η ασφάλεια της αεροπορίας, καθώς και η εξωτερική διάσταση. Η Επιτροπή καλεί τους συννομοθέτες να συμφωνήσουν τις προσεχείς εβδομάδες σε ένα Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφοριών και Άδειας Ταξιδίου (ETIAS) καθώς και στις προτάσεις για την ενίσχυση του Συστήματος Πληροφοριών Σένγκεν (SIS).
Ιστορικό
Η ασφάλεια αποτελεί πολιτική προτεραιότητα για την Επιτροπή Γιούνκερ ήδη από την έναρξη της θητείας της – από τις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές του προέδρου Γιούνκερ τον Ιούλιο του 2014 ως την πρόσφατη ομιλία του για την κατάσταση της Ένωσης στις 13 Σεπτεμβρίου 2017.
Στις 14 Δεκεμβρίου 2017, οι πρόεδροι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της εκ περιτροπής προεδρίας του Συμβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υπέγραψαν κοινή δήλωση για τις νομοθετικές προτεραιότητες της ΕΕ για την περίοδο 2018-2019, στην οποία υπογραμμίζουν την τεράστια σημασία που έχει η καλύτερη προστασία της ασφάλειας των πολιτών, τοποθετώντας την στον πυρήνα του νομοθετικού έργου της Ένωσης. Προτεραιότητα δόθηκε σε πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στο να μπορούν οι αρχές των κρατών μελών να γνωρίζουν ποιοι διασχίζουν τα κοινά εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, που εξασφαλίζουν τη διαλειτουργικότητα των συστημάτων πληροφοριών σε επίπεδο ΕΕ για τη διαχείριση της ασφάλειας, των συνόρων και της μετανάστευσης, και που ενισχύουν τα μέσα καταπολέμησης της τρομοκρατίας και της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.
Το Ευρωπαϊκό Θεματολόγιο για την Ασφάλεια κατευθύνει το έργο της Επιτροπής στον συγκεκριμένο τομέα, καθορίζοντας τις κύριες δράσεις για αποτελεσματική αντίδραση της ΕΕ στην τρομοκρατία και τις απειλές κατά της ασφάλειας, όπως η καταπολέμηση της ριζοσπαστικοποίησης, η ενίσχυση της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, η διακοπή της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και η καλύτερη ανταλλαγή πληροφοριών. Από την έγκριση του θεματολογίου μέχρι σήμερα έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος όσον αφορά την εφαρμογή του, γεγονός που άνοιξε τον δρόμο για μια αποτελεσματική και πραγματική Ένωση Ασφάλειας. Η πρόοδος αυτή αντικατοπτρίζεται στις εκθέσεις που δημοσιεύει η Επιτροπή σε τακτά διαστήματα.
