Η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση σχετικά με την αξιολόγηση της εκπλήρωσης των κριτηρίων αξιολόγησης για την ελευθέρωση των θεωρήσεων από τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων: Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, Μαυροβούνιο και Σερβία, καθώς και από τις χώρες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης: Γεωργία, Μολδαβία και Ουκρανία.
Από την εν λόγω ετήσια έκθεση προκύπτει ότι οι προϋποθέσεις για την ελευθέρωση του καθεστώτος των θεωρήσεων για τις ενδιαφερόμενες χώρες εξακολουθούν να πληρούνται, αλλά απαιτείται ανάληψη δράσης —σε μερικές περιπτώσεις άμεση— σε συγκεκριμένους τομείς ορισμένων χωρών, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η εκπλήρωση αυτή θα συνεχιστεί.
Ο Επίτροπος Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας κ. Δημήτρης Αβραμόπουλος δήλωσε σχετικά: «Τα ταξίδια χωρίς θεώρηση στις χώρες εταίρους των Δυτικών Βαλκανίων και της Ανατολικής Ευρώπης αποτελούν σπουδαίο επίτευγμα που αποφέρει οφέλη και για τις δύο πλευρές. Συνεπάγονται όμως ευθύνες και υποχρεώσεις. Επικροτώ το γεγονός ότι όλες οι ενδιαφερόμενες χώρες εξακολουθούν να τηρούν τις υποχρεώσεις τους, αλλά τις καλώ να καταβάλουν άμεσες και ενισχυμένες προσπάθειες ώστε να συνεχίσει ο περιορισμός της παράτυπης μετανάστευσης και η καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος.»
Τα ταξίδια χωρίς θεώρηση αποφέρουν σημαντικά οφέλη για την Ευρώπη και τους εταίρους της, ενισχύοντας τους κοινωνικούς, πολιτιστικούς και οικονομικούς δεσμούς. Συνεπάγονται όμως και ευθύνες με σκοπό να εξασφαλιστεί ότι θα διατηρηθεί η πρόοδος που έχει επιτευχθεί κατά τη διάρκεια του διαλόγου για την ελευθέρωση των θεωρήσεων, καθώς και η ορθή διαχείριση της μετανάστευσης και του περιβάλλοντος ασφαλείας. Η σημερινή έκθεση αποτελεί συνέχεια των συστάσεων της Επιτροπής του Δεκεμβρίου του 2017 και προβαίνει σε απολογισμό των μέτρων που εφαρμόστηκαν από τις ενδιαφερόμενες χώρες κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους.
Περαιτέρω προσπάθειες απαιτούνται για τον περιορισμό της παράτυπης μετανάστευσης
Και οι 8 χώρες έλαβαν μέτρα για την αντιμετώπιση της παράτυπης μετανάστευσης, ωστόσο χρειάζεται να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες για να εξασφαλιστούν καλύτερα και βιώσιμα αποτελέσματα:
- η παράτυπη μετανάστευση από την Ουκρανία, τη Σερβία και τη Βοσνία-Ερζεγοβίνηπρος την ΕΕ παραμένει σε υψηλά επίπεδα, ενώ η αύξηση των αβάσιμων αιτήσεων ασύλου στην ΕΕ από πολίτες της Μολδαβίας και τηςΓεωργίας αποτελεί πηγή ανησυχίας·
- η Αλβανίαέλαβε αποτελεσματικά μέτρα για την αντιμετώπιση της παράτυπης μετανάστευσης, γεγονός που οδήγησε σε μείωση κατά 32 % των αιτήσεων ασύλου κατά το πρώτο εξάμηνο του 2018. Η προσπάθεια αυτή πρέπει να συνεχισθεί και να υπάρξει περαιτέρω βελτίωση·
- απαιτούνται μεγαλύτερες προσπάθειες για να εξασφαλιστεί η πλήρης ευθυγράμμιση με την πολιτική θεωρήσεων της ΕΕ. Η Σερβίαδιέκοψε το καθεστώς απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης για το Ιράν, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν ανησυχίες για άλλες χώρες για τις οποίες ισχύει η απαλλαγή από υποχρέωση θεώρησης για την είσοδο στη Σερβία·
- η συνεργασία στον τομέα της επανεισδοχήςκαι της επιστροφής συνεχίζεται απρόσκοπτα για όλες τις ενδιαφερόμενες χώρες. Ωστόσο, υπάρχει ακόμη περιθώριο βελτίωσης, ιδίως όσον αφορά την επανεισδοχή υπηκόων τρίτων χωρών, ιδίως στη Σερβία.
Στενότερη συνεργασία της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής με τους εταίρους των Δυτικών Βαλκανίων θα συμβάλει στη διαχείριση της παράτυπης μετανάστευσης. Η πρώτη συμφωνία περί καθεστώτος υπεγράφη με την Αλβανία· η Σερβία και η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας έχουν μονογραφήσει τις συμφωνίες τους· ολοκληρώνονται επίσης οι διαδικασίες για το Μαυροβούνιο και τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη.
Χρειάζεται περισσότερη δράση για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και της διαφθοράς
Παρά τα μέτρα που ελήφθησαν για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, απαιτούνται περισσότερες και ενισχυμένες προσπάθειες και από τις 8 χώρες. Απαιτείται άμεση δράση από τη Μολδαβία και την Ουκρανία όσον αφορά τη διαφθορά:
- ομάδες οργανωμένου εγκλήματοςαπό τις 8 χώρες δραστηριοποιούνται σε ευρύ φάσμα εγκληματικών δραστηριοτήτων στην ΕΕ, μεταξύ άλλων στη διακίνηση παράνομων εμπορευμάτων, τα εγκλήματα κατά της ιδιοκτησίας, τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, την εμπορία ανθρώπων και τη σωματεμπορία, τα ναρκωτικά, την παράνομη διακίνηση μεταναστών και το κυβερνοέγκλημα·
- μολονότι η Μολδαβία έλαβε ορισμένα μέτρα κατά της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, όπως αναφέρεται στην πρώτη έκθεση του Δεκεμβρίου του 2017, η Μολδαβίαπρέπει να λάβει επειγόντως άμεσα μέτρα για την καταπολέμηση της διαφθοράς
- απαιτούνται περαιτέρω προσπάθειες από την Ουκρανία στον τομέα της καταπολέμησης της διαφθοράς, ώστε να διασφαλιστούν η πλήρης εφαρμογή και η βιωσιμότητα των προηγούμενων μεταρρυθμίσεων και να υλοποιηθούν οι εκκρεμείς συστάσεις του Δεκεμβρίου του 2017.
Επόμενα βήματα
Η Επιτροπή θα παρακολουθεί τη συνεχή εκπλήρωση των προϋποθέσεων για την ελευθέρωση των θεωρήσεων και θα υποβάλλει σχετική έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο.
Ιστορικό
Η σημερινή έκθεση αποτελεί συνέχεια της υποχρέωσης της Επιτροπής, δυνάμει του ενισχυμένου μηχανισμού αναστολής των θεωρήσεων που εγκρίθηκε τον Μάρτιο του 2017, να παρακολουθεί τη συνεχή εκπλήρωση των προϋποθέσεων από τρίτες χώρες για την ελευθέρωση του καθεστώτος των θεωρήσεων και να υποβάλλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο. Η σημερινή έκθεση είναι η δεύτερη στο πλαίσιο του νέου μηχανισμού αναστολής των θεωρήσεων, μετά την πρώτη έκθεση του Δεκεμβρίου του 2017.
Η εξέταση των κριτηρίων αξιολόγησης για την ελευθέρωση των θεωρήσεων αφορά τις χώρες που έχουν ολοκληρώσει επιτυχώς διαλόγους για την ελευθέρωση των θεωρήσεων σύμφωνα με τα σχετικά σχέδια δράσης και τους χάρτες πορείας, δηλαδή τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων και της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης. Η έκθεση εστιάζει στους τομείς στους οποίους απαιτείται περαιτέρω εργασία για την επίτευξη βιώσιμης προόδου.
Οι πολίτες του Μαυροβουνίου, της Σερβίας και της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας μπορούν να ταξιδεύουν στην ΕΕ χωρίς θεώρηση από τον Δεκέμβριο του 2009. Στους πολίτες της Αλβανίας και της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης η δυνατότητα αυτή δόθηκε στα τέλη του 2010. Για τη Μολδαβία η κατάργηση των θεωρήσεων άρχισε να ισχύει τον Απρίλιο του 2014, για τη Γεωργία τον Μάρτιο του 2017 και για την Ουκρανία τον Ιούνιο του 2017.
Μη αμοιβαιότητα των θεωρήσεων: Η Επιτροπή καταγράφει την πρόοδο και τις εξελίξεις
Η Επιτροπή υποβάλλει σήμερα έκθεση σχετικά με την πρόοδο που έχει σημειωθεί κατά τους τελευταίους 12 μήνες ως προς την επίτευξη αμοιβαιότητας των θεωρήσεων με τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη μοναδική πλέον περίπτωση μη αμοιβαιότητας.
Η αμοιβαιότητα των θεωρήσεων αποτελεί θεμελιώδη αρχή της κοινής πολιτικής θεωρήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η Επιτροπή παραμένει πλήρως προσηλωμένη στην επίτευξη της απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης για τα ταξίδια προς τις Ηνωμένες Πολιτείες για όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, ως ζήτημα προτεραιότητας. Για τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή θα συνεχίσει να συνεργάζεται με τις Ηνωμένες Πολιτείες, σε συντονισμό με τα πέντε κράτη μέλη των οποίων οι υπήκοοι εξακολουθούν να χρειάζονται θεώρηση για να ταξιδέψουν στις Ηνωμένες Πολιτείες, στο πλαίσιο μιας διαδικασίας προσανατολισμένης στα αποτελέσματα.
Ο Επίτροπος Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας Δημήτρης Αβραμόπουλος δήλωσε τα εξής: «Η επίτευξη πλήρους αμοιβαιότητας των θεωρήσεων για όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ αποτελεί ύψιστη προτεραιότητά μας. Η πρόσφατη εμπειρία δείχνει ότι η συνεχής διπλωματική συνεργασία αποφέρει θετικά αποτελέσματα και αυτήν την προσέγγιση θα τηρήσουμε και με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Τα ταξίδια χωρίς υποχρέωση θεώρησης είναι προς το συμφέρον και των δύο πλευρών του Ατλαντικού, και αναμένουμε συγκεκριμένες ενέργειες απ’ όλες τις πλευρές ώστε να επιταχυνθεί η πρόοδος για την επίτευξη του στόχου.»
Κατά τους τελευταίους 12 μήνες, οι επαφές με τις ΗΠΑ έχουν ενταθεί τόσο σε πολιτικό όσο και σε τεχνικό επίπεδο. Η Επιτροπή συνεχίζει να απευθύνει εκκλήσεις προς τις Ηνωμένες Πολιτείες να συνεργαστούν περαιτέρω με τα πέντε ενδιαφερόμενα κράτη μέλη: Βουλγαρία, Κροατία, Κύπρο, Πολωνία και Ρουμανία, ώστε να επιταχυνθεί η πρόοδος για την επίτευξη πλήρους αμοιβαιότητας των θεωρήσεων. Η αμοιβαιότητα των θεωρήσεων συζητήθηκε σε όλες τις επίσημες συνεδριάσεις μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων των δύο πρόσφατων υπουργικών συνόδων στον τομέα της δικαιοσύνης και των εσωτερικών υποθέσεων ΕΕ-ΗΠΑ — που πραγματοποιήθηκαν στη Σόφια τον Μάιο του 2018 και στην Ουάσινγκτον τον Νοέμβριο του 2018.
Η Επιτροπή θα συνεχίσει να στηρίζει ενεργά τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη, μεταξύ άλλων μέσω χρηματοδοτικής βοήθειας, και να συνεργάζεται στενά μαζί τους για να τα βοηθήσει να εκπληρώσουν τις απαιτήσεις του προγράμματος απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης των ΗΠΑ.
Η Επιτροπή εμμένει στη θέση της ότι η συνεργασία και η κοινή διπλωματική επαφή είναι ο πλέον ενδεδειγμένος τρόπος για την επίτευξη προόδου. Η Επιτροπή εξακολουθεί να θεωρεί ότι η έκδοση κατ’ εξουσιοδότηση πράξης για την προσωρινή αναστολή της απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης για τους πολίτες των Ηνωμένων Πολιτειών θα ήταν αντιπαραγωγική κατά την παρούσα στιγμή και δεν θα συνέβαλε στην επίτευξη απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης για τα ταξίδια όλων των πολιτών της ΕΕ. Η θέση αυτή μπορεί να αναθεωρηθεί υπό το φως μελλοντικών εξελίξεων.
Επόμενα βήματα
Η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να στηρίζει ενεργά τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη και να εντείνει τις επαφές με τις ΗΠΑ για την επίτευξη πλήρους αμοιβαιότητας των θεωρήσεων. Η σύνοδος των ανώτερων αξιωματούχων και η υπουργική σύνοδος στον τομέα της δικαιοσύνης και των εσωτερικών υποθέσεων ΕΕ-ΗΠΑ που έχουν προγραμματισθεί για το πρώτο εξάμηνο του 2019, θα αποτελέσουν ευκαιρίες για περαιτέρω πρόοδο.
Η Επιτροπή θα συνεχίσει να συνεργάζεται στενά με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για την επίτευξη πλήρους αμοιβαιότητας στον τομέα των θεωρήσεων και θα υποβάλει έκθεση σχετικά με τις περαιτέρω εξελίξεις τον Σεπτέμβριο του 2019.
Ιστορικό
Θεμελιώδης αρχή της πολιτικής θεωρήσεων της ΕΕ είναι να εξασφαλιστεί ότι οι τρίτες χώρες που περιλαμβάνονται στον κατάλογο απαλλαγής θεώρησης χορηγούν ανάλογη απαλλαγή για τους πολίτες όλων των κρατών μελών της ΕΕ. Για την ενίσχυση αυτού του στόχου, συστήθηκε μηχανισμός αμοιβαιότητας των θεωρήσεων.
Στο πλαίσιο του μηχανισμού αμοιβαιότητας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη εκδώσει τρεις εκθέσεις για την αξιολόγηση της κατάστασης: στις 10 Οκτωβρίου 2014, στις 22 Απριλίου 2015 και στις 5 Νοεμβρίου 2015, καθώς και έξι ανακοινώσεις τον Απρίλιο, τον Ιούλιο και τον Δεκέμβριο του 2016, τον Μάιο και τον Δεκέμβριο του 2017, και τη σημερινή ανακοίνωση της 19ης Δεκεμβρίου 2018.
Ο αριθμός των περιπτώσεων μη αμοιβαιότητας έχει μειωθεί σημαντικά τα τελευταία τρεισήμισι έτη, με τις ΗΠΑ να είναι πλέον η μόνη χώρα στον κατάλογο απαλλαγής θεώρησης της ΕΕ που δεν παρέχει πρόσβαση στο έδαφός της χωρίς θεώρηση για όλους τους πολίτες της ΕΕ. Προσφάτως, επιτεύχθηκε πλήρης αμοιβαιότητα των θεωρήσεων με τον Καναδά, ο οποίος προέβη σε άρση της υποχρέωσης θεώρησης για τους πολίτες της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας από την 1η Δεκεμβρίου 2017. Παρόμοια αποτελέσματα έχουν ήδη επιτευχθεί με την Αυστραλία, το Μπρουνέι και την Ιαπωνία.
