Απαντώντας σε επιστολή που του έστειλε ο ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Γ. Κύρτσος ο Ύπατος Εκπρόσωπος/Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κύριος Μπορέλ διατυπώνει τις ακόλουθες βασικές θέσεις σε ό,τι αφορά ενδεχόμενο ευρωπαϊκό εμπάργκο πώλησης όπλων στην Τουρκία.
Πρώτον, «η τελική απόφαση σχετικά με τη χορήγηση ή μη άδειας εξαγωγής ή διαμετακόμισης στρατιωτικού εξοπλισμού, σύμφωνα με το προαναφερθέν νομικό πλαίσιο, λαμβάνεται από τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών της ΕΕ».
Δεύτερον, «τον Οκτώβριο του 2019, τα κράτη μέλη δεσμεύτηκαν να υιοθετήσουν ισχυρές εθνικές θέσεις όσον αφορά την πολιτική τους για τις εξαγωγές όπλων προς την Τουρκία».
Τρίτον, «δεν έχει επιβληθεί εμπάργκο όπλων και μια τέτοια απόφαση του Συμβουλίου θα απαιτούσε ομοφωνία».
Η επιστολή
Το πλήρες κείμενο του ΥΕ/ΑΕ της Επιτροπής κυρίου Μπορέλ (με ημερομηνία 4.1.2020) έχει ως εξής:
«Ο έλεγχος των εξαγωγών και της διαμετακόμισης όπλων από τα κράτη μέλη της ΕΕ υπόκειται στην εθνική νομοθεσία, την κοινή θέση 2008/944/ΚΕΠΠΑ (κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας) του Συμβουλίου και τη Συνθήκη Εμπορίας Όπλων. Οι υποχρεώσεις που απορρέουν από τις πράξεις αυτές είναι νομικά δεσμευτικές για τα κράτη μέλη της ΕΕ.
Η τελική απόφαση σχετικά με τη χορήγηση ή μη άδειας εξαγωγής ή διαμετακόμισης στρατιωτικού εξοπλισμού, σύμφωνα με το προαναφερθέν νομικό πλαίσιο, λαμβάνεται από τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών της ΕΕ. Εναπόκειται στα εθνικά θεσμικά όργανα να επαληθεύουν ότι τηρούνται οι σχετικοί κανόνες, συμπεριλαμβανομένου του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου από τη χώρα τελικού προορισμού.
Τον Οκτώβριο του 2019, τα κράτη μέλη δεσμεύτηκαν να υιοθετήσουν ισχυρές εθνικές θέσεις όσον αφορά την πολιτική τους για τις εξαγωγές όπλων προς την Τουρκία βάσει των διατάξεων της κοινής θέσης 2008/944/ΚΕΠΠΑ .
Δεν έχει επιβληθεί εμπάργκο όπλων και μια τέτοια απόφαση του Συμβουλίου θα απαιτούσε ομοφωνία. Η Ομάδα «Εξαγωγές συμβατικών όπλων» (COARM), ως αρμόδια ομάδα εργασίας του Συμβουλίου, εξακολουθεί να ασχολείται με το σημαντικό αυτό θέμα. Ορισμένα κράτη μέλη έχουν αποφασίσει να μην εκδώσουν νέες άδειες εξαγωγής όπλων προς την Τουρκία.
Οι πληροφορίες σχετικά με τις εξαγωγές όπλων από τα κράτη μέλη της ΕΕ είναι διαθέσιμες στο κοινό στον ιστότοπο της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης .»
Τα επιχειρήματα
Ο Γ. Κύρτσος είχε θέσει το θέμα του εξοπλισμού της Τουρκίας από κράτη μέλη της ΕΕ, με ομιλία του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Τετάρτη 7 Οκτωβρίου, απευθυνόμενος προσωπικά στον κύριο Μπορέλ. Στη συνέχεια επανήλθε με την ακόλουθη ερώτηση του προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή:
«Σκέφτεται (η Ευρωπαϊκή Επιτροπή) να αναλάβει πρωτοβουλία για την επιβολή ευρωπαϊκού εμπάργκο στις πωλήσεις οπλικών συστημάτων και σχετικής τεχνολογίας στην Τουρκία;
Η κρίση στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ έδειξε ότι τα τουρκικά οπλικά συστήματα, στη συγκεκριμένη περίπτωση drones, χρησιμοποιούνται με επιθετικό τρόπο για την κλιμάκωση της έντασης σε περιοχές στρατηγικής σημασίας.
Ήδη ο Καναδάς επέβαλλε, έστω με καθυστέρηση, εμπάργκο στην πώληση σχετικής τεχνολογίας στην Τουρκία, γιατί τα τουρκικά drones στηρίζονται και στην τεχνολογία που πούλησαν καναδικές εταιρείες στην Τουρκία.
Γιατί δεν ακολουθεί το παράδειγμα του Καναδά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εφόσον μάλιστα ένα ευρωπαϊκό εμπάργκο όπλων για όσα κάνει η Τουρκία σε Λιβύη, Συρία, Ανατολική Μεσόγειο και Νότιο Καύκασο, δεν στρέφεται κατά του τουρκικού λαού αλλά κατά του αντιδημοκρατικού, ισλαμο-εθνικιστικού και διεθνώς επιθετικού καθεστώτος Ερντογάν.»
Δήλωση του ευρωβουλευτή:
Σχολιάζοντας την απάντηση του Ύπατου Εκπροσώπου για τις Εξωτερικές Σχέσεις και αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κυρίου Μπορέλ, ο ευρωβουλευτής Γ. Κύρτσος έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, όπως επισημαίνει ο κύριος Μπορέλ, αρνείται να προχωρήσει στην κατεύθυνση της επιβολής ευρωπαϊκού εμπάργκο όπλων στην Τουρκία. Οι κυβερνήσεις των κρατών μελών, ιδιαίτερα της Γερμανίας και της Ισπανίας, επιμένουν στον υπέρ-εξοπλισμό της Τουρκίας ενώ η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με μια σοβαρή απειλή για την εθνική της κυριαρχία και μεγάλη πρόσθετη δημοσιονομική επιβάρυνση για την ενίσχυση της εθνικής της άμυνας.
Έφτασε η ώρα να ακολουθήσουν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις το παράδειγμα των ΗΠΑ και να επιβάλλουν εμπάργκο όπλων στην Τουρκία. Εάν δεν επιθυμούν να το κάνουν στο όνομα της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης προς την Ελλάδα και της αντιμετώπισης της επιθετικής πολιτικής της Τουρκίας από τη Λιβύη μέχρι το Ναγκόρνο-Καραμπάχ, μπορούν να το κάνουν με βάση τα κριτήρια που εφαρμόζουν οι ΗΠΑ σε σχέση με την προμήθεια από την Τουρκία ρωσικών πυραύλων S-400 ή εξαιτίας των μαζικών διώξεων αντιφρονούντων και της σκληρής καταπίεσης της κουρδικής μειονότητας από το καθεστώς Ερντογάν.
Η συνέχιση της σημερινής πολιτικής του υπερεξοπλισμού του καθεστώτος Ερντογάν εκθέτει τις κυβερνήσεις των κρατών μελών που την ακολουθούν και την ίδια την ΕΕ.»
