Η ΕΕ χρειάζεται ειδικό καθεστώς κυρώσεων για να αντιμετωπίσει τις εξωτερικές παρεμβάσεις και τις εκστρατείες παραπληροφόρησης από εχθρικούς παράγοντες, τονίζει ειδική επιτροπή του ΕΚ.
Είναι αναγκαία η δημιουργία ενός ειδικού καθεστώτος κυρώσεων για την αντιμετώπιση των εκστρατειών παραπληροφόρησης και χειραγώγησης πληροφοριών κατά της ΕΕ, τονίζει η τελική έκθεση της επιτροπής για τις εξωτερικές παρεμβάσεις, συμπεριλαμβανομένης της παραπληροφόρησης, σε όλες τις δημοκρατικές διαδικασίες στην ΕΕ (INGE).
Το καθεστώς κυρώσεων πρέπει να διασφαλίσει την προστασία της ΕΕ έναντι εχθρικών εξωτερικών παραγόντων. Η χρήση εμπορικών μέτρων μπορεί δε να λειτουργήσει συμπληρωματικά με τις κυρώσεις έναντι μεμονωμένων ατόμων, τονίζει η έκθεση, συμβάλλοντας στην προστασία της ΕΕ κατά κρατικών, υβριδικών επιθέσεων.
“Μερικές φορές συγκρίνω την απειλή της παραπληροφόρησης με έναν οργανισμό, όπου οι διαδικτυακές πλατφόρμες και οι υποδομές αποτελούν το νευρικό σύστημα και το χρήμα – σαν ένα κυκλοφοριακό σύστημα. Δεν μπορούμε να το αφανίσουμε τελείως, αλλά μπορούμε να το αποδυναμώσουμε και να μειώσουμε την επιρροή του στο πληροφοριακό μας σύστημα”, είπε η εισηγήτρια της έκθεσης, Σάντρα Καλνιέτε (ΕΛΚ, Λετονία).
Συντονισμένες επιθέσεις
Οι εξωτερικές παρεμβάσεις μπορούν να αποτελέσουν βασικό εργαλείο για την αποσταθεροποίηση και την αποδυνάμωση στοχευμένων εταίρων για την τόνωση του ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος και “(…) η παραπληροφόρηση προκαλεί άμεση και έμμεση οικονομική ζημία που δεν έχει αξιολογηθεί συστηματικά”, τονίζει η έκθεση.
“Η χαρτογράφηση των υφιστάμενων απειλών μας δείχνει ότι η Ρωσία και η Κίνα δεν είναι οι μόνοι παίκτες, παρότι ευθύνονται σαφέστατα για τις περισσότερες παρεμβάσεις στις δημοκρατίες μας και τις επιβλαβέστερες επιπτώσεις”. υπογραμμίσει η Καλνιέτε.
Η έκθεσή της τονίζει ότι oι απόπειρες εξωτερικών παρεμβάσεων σε ολόκληρο τον κόσμο αυξάνονται και καθίστανται πιο συστημικές και εξελιγμένες. Λαμβάνουν πολλές μορφές, συμπεριλαμβανομένων της παραπληροφόρησης και της καταστολής της πληροφόρησης, της χειραγώγησης των πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης, των διαφημιστικών συστημάτων, κυβερνοεπιθέσεων, των παρενοχλήσεων κατά δημοσιογράφων, ερευνητών, πολιτικών και μελών οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, των συγκεκαλυμμένων δωρεών και δανείων σε πολιτικά κόμματα, της απόκτησης του ελέγχου κρίσιμων υποδομών και της κατασκοπείας.
Οι επιθέσεις αυτές εξαπατούν τους πολίτες και ενισχύουν τις διχαστικές συζητήσεις, πολώνουν και επιδεινώνουν την κατάσταση ευάλωτων ομάδων που είναι πιθανότερο να πέσουν θύματα παραπληροφόρησης. Στρεβλώνουν, επίσης, την ακεραιότητα δημοκρατικών εκλογών και δημοψηφισμάτων, προκαλούν δυσπιστία στις δημόσιες αρχές και τη δημοκρατία, αναφέρει η έκθεση.
Η ψηφιακή Άγρια Δύση
Οι ψηφιακές πλατφόρμες έχουν γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας και μπορούν να επηρεάσουν την κοινή γνώμη και τη συμπεριφορά μας, συμπεριλαμβανομένων των προτιμήσεών μας ως ψηφοφόροι.
Είναι λοιπόν ανησυχητικό το γεγονός ότι οι διαδικτυακές πλατφόρμες δεν μπόρεσαν να συντονίσουν τις προσπάθειές τους για τη συγκράτηση των εκστρατειών παραπληροφόρησης με αντικείμενο τα μέτρα εναντίον της εξάπλωσης της νόσου COVID-19, σημειώνει η έκθεση.
Εν τω μεταξύ, οι κοινωνικές πλατφόρμες και εφαρμογές συλλέγουν και αποθηκεύουν τεράστιες ποσότητες προσωπικών και συχνά ευαίσθητων δεδομένων για κάθε χρήστη, τα οποία μπορεί να πωληθούν στη μαύρη αγορά και να είναι χρυσωρυχείο για κακόβουλους παράγοντες.
Παρότι μεγάλο μέρος της βιομηχανίας συλλογής και πώλησης δεδομένων είναι νόμιμη, στην πραγματικότητα κινούμεθα σε μια ψηφιακή Άγρια Δύση, όπου πολλές χιλιάδες ατελώς ρυθμιζόμενες ιδιωτικές εταιρείες κατέχουν χιλιάδες σημεία δεδομένων ανά χρήστη, εξηγεί η Καλνιέτε. “Η συγκεκριμένη κατάσταση ελλοχεύει σημαντικούς κινδύνους και απαιτεί σωστή αξιολόγηση και νέο νομοθετικό πλαίσιο”.
Έλλειψη ευαισθητοποίησης
Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της φαίνεται ότι δεν διαθέτουν τα κατάλληλα και επαρκή μέσα για την καλύτερη πρόληψη και αντιμετώπιση αυτών των απειλών, ενώ υπάρχει γενική έλλειψη ευαισθητοποίησης μεταξύ πολλών φορέων χάραξης πολιτικής, και των πολιτών.
Η Καλνιέτε υπογράμμισε ότι η ποιοτική δημοσιογραφία αποτελεί το καλύτερο αντίδοτο στην εχθρική παραπληροφόρηση και στις εξωτερικές παρεμβάσεις, λαμβάνοντας όμως υπόψη ότι τα επαγγελματικά μέσα ενημέρωσης και η παραδοσιακή δημοσιογραφία αντιμετωπίζουν δύσκολους καιρούς στην ψηφιακή εποχή: “Η παροχή μεγαλύτερης στήριξης στα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης αποτελεί ζωτική ανάγκη, χωρίς την οποία τα ποιοτικά και ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης και η ερευνητική δημοσιογραφία δεν θα επιβιώσουν την εποχή της γρήγορης ψηφιοποίησης και του διαδικτυακού μάρκετινγκ”, τονίζει.
Η ειδική επιτροπή για τις εξωτερικές παρεμβάσεις, συμπεριλαμβανομένης της παραπληροφόρησης (INGE) συστάθηκε το 2020 για να αξιολογήσει τις υφιστάμενες απειλές έναντι δημοκρατικών διαδικασιών της ΕΕ και των κρατών μελών της. Το Κοινοβούλιο θα ψηφίζει επί της τελικής έκθεσης της επιτροπής αυτή την εβδομάδα στο Στρασβούργο.
