Ο Κύπριος πρόεδρος παρουσίασε στην αίθουσα της ολομέλειας του Στρασβούργου το όραμά του για το μέλλον της Ευρώπης, εστιάζοντας στις γεωπολιτικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ΕΕ.
Στην συζήτηση που διοργάνωσε το Κοινοβούλιο για τη σειρά ομιλιών «Αυτή είναι η Ευρώπη», ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας ζήτησε μια ενωμένη Ευρώπη ικανή να αλλάξει για να εξασφαλίσει τη θέση της στον κόσμο του αύριο. Ο κ. Χριστοδουλίδης δήλωσε πεπεισμένος ότι η ΕΕ πρέπει να είναι στρατηγικά αυτόνομη, σε τομείς όπως η ασφάλεια, η ενέργεια, η υγεία, για να διασφαλιστεί ότι η ΕΕ μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις προκλήσεις, καθιστώντας την έτσι έναν πιο πολύτιμο και ισότιμο εταίρο και σύμμαχο.
Ουκρανία
Τόνισε ότι η ΕΕ πρέπει να συνεχίσει να στηρίζει την Ουκρανία και ότι είναι θέμα αρχής να διασφαλιστεί ότι ο νόμος της ζούγκλας δεν θα υπερισχύσει, αναφερόμενος επίσης στο τραύμα της σχεδόν μισό αιώνα κατοχής από την Τουρκία. Παρά το υψηλό κόστος των αποφάσεων που έπρεπε να ληφθούν για την αντιμετώπιση της ρωσικής επιθετικότητας, είναι ένα βάρος που αξίζει επωμιστούμε, για να υπερασπιστούμε την ειρήνη στην Ευρώπη, ανέφερε.
Ανατολική Μεσόγειος, Νότια Γειτονία και Μετανάστευση
Ο κ. Χριστοδουλίδης υπογράμμισε πως η Κύπρος, με τα αποθέματα φυσικού αερίου και τις άριστες σχέσεις της με σχεδόν όλους τους γείτονές της στην Ανατολική Μεσόγειο, μπορεί να διαδραματίσει καίριο ρόλο στην ενεργειακή κρίση και την πράσινη μετάβαση, παρέχοντας φυσικό αέριο και υδρογόνο. Οι περιφερειακές διασυνδέσεις ηλεκτρικής ενέργειας με το Ισραήλ και την Αίγυπτο που βρίσκονται σε εξέλιξη θα είναι επίσης καίριας σημασίας.
Για να επιτύχουν αυτά τα σχέδια, είναι απαραίτητο ένα σταθερό και ασφαλές περιβάλλον, το οποίο απαιτεί από την ΕΕ να συνεχίσει να στέλνει σαφή και σταθερά μηνύματα για την αποτροπή νέων προκλήσεων. Ο πρόεδρος της Κύπρου αναφέρθηκε στη μεταβαλλόμενη πολιτική δυναμική στις χώρες πλησίον της ΕΕ, για την οποία η ΕΕ πρέπει να διεκδικήσει έναν πιο ενεργό, εξωστρεφή ρόλο. Μίλησε για το μη αναλογικό βάρος που επωμίζεται η χώρα του στη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, τονίζοντας ότι το Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο είναι απαραίτητο και ότι θα πρέπει να βασίζεται στην αλληλεγγύη και την αρχή της ευθύνης, καθώς και στην αντιμετώπιση των εξωτερικών πτυχών της μετανάστευσης.
Επανένωση της Κύπρου
Ο κ. Χριστοδουλίδης επανέλαβε την ανάγκη για συνολική λύση στη συνεχιζόμενη κατοχή του βόρειου τμήματος της νήσου, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και το δίκαιο, τις αξίες και τις αρχές της ΕΕ. Τονίζοντας ότι η εισβολή και η κατοχή αποτελεί ανοιχτή πληγή στο σώμα της Ευρώπης, ευχαρίστησε το Κοινοβούλιο για όλες τις προσπάθειές του. Εξέφρασε την ανάγκη για μια νέα προσέγγιση, με σημαντικά ενισχυμένη δέσμευση της ΕΕ, στο πλαίσιο της επανέναρξης των συνομιλιών.
Αν και το πλαίσιο της λύσης παραμένει το ίδιο (δηλαδή τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ), το Κυπριακό είναι ένα ευρωπαϊκό πρόβλημα που απαιτεί ευρωπαϊκές λύσεις, για τις οποίες θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν όλα τα πολιτικοοικονομικά μέσα και εργαλεία που έχει στη διάθεσή της η Ένωση. Ζήτησε τον διορισμό ειδικού απεσταλμένου της ΕΕ για το Κυπριακό, ο οποίος θα μπορούσε να βοηθήσει στην άρση του σημερινού αδιεξόδου.
Αντιδράσεις των ευρωβουλευτών
Λαμβάνοντας το λόγο μετά την ομιλία του κ. Χριστοδουλίδη, οι ευρωβουλευτές τόνισαν την ομόφωνη στήριξή τους για την ειρηνική επανένωση της Κύπρου, με αρκετούς ομιλητές να υποστηρίζουν την πρόταση διορισμού απεσταλμένου της ΕΕ για τη διευκόλυνση του έργου στην κατεύθυνση αυτή. Η ανάγκη επίλυσης του ζητήματος της παράνομης μετανάστευσης ήταν μεταξύ των κύριων θεμάτων της συζήτησης, ενώ το ζήτημα των ενεργειακών πόρων είχε επίσης εξέχουσα θέση, τόσο στο πλαίσιο των γεωπολιτικών θεμάτων, όσο και υπό το πρίσμα της πράσινης μετάβασης της ΕΕ.
Οι περισσότεροι ευρωβουλευτές καταδίκασαν τη συνεχιζόμενη κατοχή και τις προκλήσεις του Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, με πολλούς να μιλούν κατά της εργαλειοποίησης των μεταναστών, ενώ ορισμένοι αναφέρθηκαν επίσης στη στάση της έναντι της Ελλάδας. Παρουσιάστηκαν πολλές απόψεις σχετικά με τη σχέση της ΕΕ με την Τουρκία, υπό το πρίσμα των πολυάριθμων προβλημάτων που δημιουργούν οι πολιτικές και οι αποφάσεις του προέδρου Erdogan, με πολλούς ομιλητές να ζητούν σκληρότερη στάση από την ΕΕ, ενώ ορισμένοι τόνισαν τη σημασία μιας σταθερής στρατηγικής εταιρικής σχέσης.
