Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε να επενδυθούν 2,7 δισ. ευρώ σε 152 βασικά έργα μεταφορών που υποστηρίζουν την ανταγωνιστική, καθαρή και διασυνδεδεμένη κινητικότητα στην Ευρώπη. Για την Ελλάδα επιλέχθηκαν 7 προτάσεις για χρηματοδότηση (σε σύνολο 11 επιλέξιμων προτάσεων) με συνολική χρηματοδότηση ύψους 61 εκατ. ευρώ. Δείτε αναλυτικά τα σχετικά έργα στην Ελλάδα εδώ: https://ec.europa.eu/transport/sites/transport/files/2016-cef-call/2016-cef-country-fiche-el.pdf
Έτσι, η Επιτροπή υλοποιεί τόσο το Επενδυτικό σχέδιο για την Ευρώπη όσο και τη δέσμευσή της για καλύτερη συνδεσιμότητα στην Ευρώπη, όπου περιλαμβάνεται το θεματολόγιο «Η Ευρώπη σε κίνηση».
Τα επιλεγέντα έργα θα συμβάλουν στον εκσυγχρονισμό των σιδηροδρομικών γραμμών, στην εξάλειψη των σημείων συμφόρησης και στη βελτίωση των διασυνοριακών συνδέσεων, στην εγκατάσταση σημείων εφοδιασμού με εναλλακτικά καύσιμα, καθώς και στην εφαρμογή καινοτόμων λύσεων διαχείρισης της κυκλοφορίας.
Οι επενδύσεις αυτές πραγματοποιούνται στο πλαίσιο του μηχανισμού διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη», η οποία είναι ο ενωσιακός μηχανισμός χρηματοδότησης των δικτύων υποδομών· θα αποδεσμευθούν 4,7 δισεκατομμύρια ευρώ δημόσιων και ιδιωτικών συγχρηματοδοτήσεων. Με τις επενδύσεις αυτές όχι μόνο θα εκσυγχρονιστεί το δίκτυο μεταφορών της Ευρώπης, αλλά θα τονωθεί επίσης η οικονομική δραστηριότητα και η δημιουργία θέσεων απασχόλησης. Εφέτος, από συνολικά 2,7 δισεκατομμύρια ευρώ η Επιτροπή διαθέτει 1,8 δισεκατομμύρια στα 15 κράτη μέλη που είναι επιλέξιμα για στήριξη από το Ταμείο Συνοχής, ώστε να γεφυρώσουν κενά στις υποδομές τους.
Η Επίτροπος της ΕΕ κ. Βιολέτα Μπουλτς, αρμόδια για τις μεταφορές, δήλωσε: «Η ζήτηση επενδύσεων σε υποδομές μεταφορών είναι τεράστια. Αυτό το νέο κύμα επενδύσεων επικεντρώνεται σε καθαρά, καινοτόμα και ψηφιακά έργα με σκοπό τον εκσυγχρονισμό του δικτύου μεταφορών της Ευρώπης. Σήμερα βρισκόμαστε ένα βήμα πιο κοντά σε μια πραγματική ένωση μεταφορών που θα εξυπηρετεί τις ανάγκες των πολιτών, θα τονώσει την οικονομία και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης. Κοιτάζοντας μπροστά, καλώ τα ενδιαφερόμενα μέρη να αξιοποιήσουν κατά τον καλύτερο τρόπο τα εναπομένοντα κονδύλια και να τα συνδυάσουν ώστε να μεγιστοποιηθούν οι επιπτώσεις και η αποδοτικότητα όλων των πιθανών πόρων.»
Τα επιλεγμένα έργα αφορούν κυρίως τα στρατηγικά τμήματα του ευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών (το «κεντρικό δίκτυο») προκειμένου να εξασφαλιστούν η υψηλότερη δυνατή προστιθέμενη αξία και o αντίκτυπος για την ΕΕ. Το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης θα διατεθεί για την κατασκευή του ευρωπαϊκού σιδηροδρομικού δικτύου (1,8 δισεκατομμύρια ευρώ), την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές, την αναβάθμιση των οδικών μεταφορών και την ανάπτυξη ευφυών συστημάτων μεταφορών (359,2 εκατομμύρια ευρώ), καθώς και για την εγκατάσταση συστημάτων διαχείρισης της εναέριας κυκλοφορίας (ATM) (311,3 εκατομμύρια ευρώ).
Επιλεγμένες δράσεις περιλαμβάνουν εμβληματικές πρωτοβουλίες, όπως η αναβάθμιση του σιδηροδρομικού τμήματος Białystok-Ełk στην Πολωνία, μήκους άνω των 100 χλμ.· ο εκσυγχρονισμός των συστημάτων διαχείρισης της εναέριας κυκλοφορίας (ATM) στα κράτη μέλη της ΕΕ· η πλήρης επέκταση της οδικής σήραγγας Karawanken που συνδέει τη Σλοβενία με την Αυστρία· η ανάπτυξη δικτύου υψηλής ταχύτητας φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων στη Σουηδία, τη Δανία, τη Γερμανία, τη Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιταλία.
Όλα τα έργα επελέγησαν για χρηματοδότηση με ανταγωνιστικές προσκλήσεις υποβολής προτάσεων που προκηρύχθηκαν στις 13 Οκτωβρίου 2016. Παραλήφθηκαν 349 αιτήσεις συνολικού ύψους χρηματοδότησης σχεδόν 7,5 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ήταν, επομένως, σε θέση να επιλέξει τα καλύτερα έργα και, ταυτόχρονα, να εξασφαλίσει ισόρροπη κατανομή από γεωγραφική άποψη και στους διάφορους τρόπους μεταφοράς. Η χρηματοδοτική συνεισφορά της ΕΕ παρέχεται με τη μορφή επιχορηγήσεων, με ποσοστό συγχρηματοδότησης από 10% έως 50% του επιλέξιμου κόστους των έργων, ανάλογα με το είδος του και την πρόσκληση υποβολής προτάσεων (έως 85% από το κονδύλι συνοχής).
Επόμενα βήματα
Τα κράτη μέλη της ΕΕ που εκπροσωπούνται στην επιτροπή συντονισμού της Διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη» πρέπει τώρα να εγκρίνουν επίσημα την απόφαση της προτεινόμενης χρηματοδότησης στη συνεδρίασή τους στις 6 Ιουλίου 2017. Η επίσημη απόφαση της Επιτροπής αναμένεται να ληφθεί στα τέλη Ιουλίου του 2017. Ο Εκτελεστικός Οργανισμός Καινοτομίας και Δικτύων (INEA) της Επιτροπής θα προετοιμάσει στη συνέχεια και θα υπογράψει συμφωνίες επιχορήγησης με τους δικαιούχους των επιμέρους έργων το δεύτερο εξάμηνο του 2017.
Ιστορικό
Δυνάμει της Διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη» (ΔΣΕ) διατίθεται ποσό ύψους 23,2 δισεκατομμυρίων ευρώ από τον προϋπολογισμό της ΕΕ για την περίοδο 2014-2020 με σκοπό τη συγχρηματοδότηση έργων του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών (ΔΕΔ-Μ) στα κράτη μέλη της ΕΕ. Από το ποσό αυτό, 11,3 δισεκατομμύρια ευρώ προορίζονται για έργα στα κράτη μέλη, επιλέξιμα για το Ταμείο Συνοχής. Στα ετήσια και πολυετή προγράμματα εργασιών καθορίζεται δέσμη προτεραιοτήτων για το συνολικό ποσό της οικονομικής στήριξης που προορίζεται για καθεμιά από τις προτεραιότητες αυτές σε συγκεκριμένο έτος.
Από το 2014, το πρώτο έτος προγραμματισμού στο πλαίσιο της ΔΣΕ, έχουν προκηρυχθεί τρία κύματα προσκλήσεων υποβολής προτάσεων (το 2014, το 2015 και το 2016). Μέχρι σήμερα, μετά τις προσκλήσεις υποβολής προτάσεων το 2014 και το 2015, έχουν υπογραφεί συμφωνίες επιχορήγησης για 452 έργα. Για τα έργα αυτά χορηγείται επί του παρόντος συγχρηματοδότηση από το πρόγραμμα ΔΣΕ, συνολικού ύψους 18,7 δισεκατομμυρίων ευρώ. Η πρόσκληση υποβολής προτάσεων του 2016 θα βοηθήσει να φθάσει στο 92% ο συνολικός προϋπολογισμός ΔΣΕ για τις μεταφορές, με συνολικές επενδύσεις ύψους 41,6 δισεκατομμυρίων ευρώ στην οικονομία της ΕΕ.
Μια άλλη πρόσκληση «ανάμειξης» στο πλαίσιο της ΔΣΕ που προκηρύχθηκε τον Φεβρουάριο του 2017 είναι ανοιχτή για έργα υποδομής στον τομέα των μεταφορών. Μαζί με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ) και τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (ΕΔΕΤ), η ΔΣΕ διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη γεφύρωση του επενδυτικού κενού στην Ευρώπη, κάτι που αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα της Επιτροπής.
