Η Επιτροπή παρουσίασε τις κατευθυντήριες γραμμές και αρχές βάσει των οποίων οι διαδικτυακές πλατφόρμες θα εντείνουν την προορατική πρόληψη, τον εντοπισμό και τη διαγραφή παράνομου περιεχομένου που υποκινεί το μίσος, τη βία και την τρομοκρατία μέσω του διαδικτύου.
Όπως ανακοινώθηκε από τον Πρόεδρο Γιούνκερ στην επιστολή προθέσεών του που συνόδευε την ομιλία του για την κατάσταση της Ένωσης στις 13 Σεπτεμβρίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε τις κατευθυντήριες γραμμές και αρχές για τις διαδικτυακές πλατφόρμες. Ο στόχος είναι να αυξηθούν η προορατική πρόληψη, ο εντοπισμός και η αφαίρεση παράνομου περιεχομένου που υποκινεί το μίσος, τη βία και την τρομοκρατία μέσω του διαδικτύου. Η αυξανόμενη διαθεσιμότητα και διάδοση υλικού τρομοκρατικού περιεχομένου στο διαδίκτυο αποτελεί σοβαρή απειλή για την ασφάλεια και προστασία των πολιτών της ΕΕ. Υπονομεύει επίσης την εμπιστοσύνη των πολιτών στο ψηφιακό περιβάλλον – βασική κινητήρια δύναμη της καινοτομίας, της ανάπτυξης και της απασχόλησης.
Σε συνέχεια των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Ιουνίου 2017, που βρήκαν ανταπόκριση στους ηγέτες των G7 και G20, τα προτεινόμενα μέτρα συνιστούν το πρώτο στοιχείο της δέσμης μέτρων για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας που ανακοινώθηκε από τον Πρόεδρο Γιούνκερ. Θα συμβάλουν στο να καταστεί η καταπολέμηση του παράνομου περιεχομένου περισσότερο αποτελεσματική και θα επισπεύσουν τις τρέχουσες εργασίες για την οικοδόμηση μιας αποτελεσματικής και πραγματικής Ένωσης Ασφάλειας στην ΕΕ και μιας ισχυρότερης ψηφιακής ενιαίας αγοράς.
Ο αντιπρόεδρος για την Ψηφιακή Ενιαία Αγορά, κ. Άντρους Άνσιπ, δήλωσε: «Δίνουμε μια ισχυρή απάντηση της ΕΕ στην πρόκληση του παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο. Διευκολύνουμε τις πλατφόρμες να εκπληρώσουν τα καθήκοντά τους, σε στενή συνεργασία με τις αρχές επιβολής του νόμου και την κοινωνία των πολιτών. Οι κατευθυντήριες γραμμές μας περιλαμβάνουν διασφαλίσεις για να αποτρέπεται η υπερβολική αφαίρεση και να διασφαλίζεται η διαφάνεια και η προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων όπως η ελευθερία λόγου.»
Η κ. Βιέρα Γιούροβα, αρμόδια Επίτροπος για την Δικαιοσύνη, τους Καταναλωτές και την Ισότητα των φύλων, δήλωσε. «Το κράτος δικαίου εφαρμόζεται τόσο εντός όσο και εκτός διαδικτύου. Δεν μπορούμε να δεχτούμε μια ψηφιακή «Άγρια Δύση», και οφείλουμε να δράσουμε. Ο κώδικας δεοντολογίας για τον οποίο συμφωνήσαμε με το Facebook, το Twitter, τη Google και την Microsoft δείχνει ότι μια αυτορρυθμιζόμενη προσέγγιση μπορεί να αποτελέσει καλό παράδειγμα και να οδηγήσει σε αποτελέσματα. Ωστόσο, εάν οι εταιρείες τεχνολογίας δεν συμβάλλουν σ’ αυτό, θα το πράξουμε εμείς.»
Ο κ. Τζούλιαν Κινγκ, επίτροπος αρμόδιος για την Ένωση Ασφάλειας, δήλωσε: «Ο ψηφιακός κόσμος προσφέρει άνευ προηγουμένου δυνατότητες αλλά, εάν περιέλθει σε λάθος χέρια, συνιστά σοβαρή απειλή για την ασφάλειά μας. Οι εταιρείες του διαδικτύου διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στην εξάλειψη του διαδικτυακού υλικού τρομοκρατικού περιεχομένου, εντείνοντας τις προσπάθειές τους και επιδεικνύοντας εταιρική κοινωνική ευθύνη για την ψηφιακή εποχή.»
Η κ. Μαρίγια Γκαμπριέλ, επίτροπος αρμόδια για την ψηφιακή οικονομία και κοινωνία, δήλωσε: Η Επιτροπή αποφάσισε να αντιμετωπίσει σθεναρά το πρόβλημα του παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο. Αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί: σε περισσότερες από το 28 % των περιπτώσεων, οι διαδικτυακές πλατφόρμες χρειάζονται πάνω από μια εβδομάδα για να αφαιρέσουν το παράνομο περιεχόμενο. Σήμερα στέλνουμε ένα ξεκάθαρο μήνυμα στις πλατφόρμες να ενεργούν με μεγαλύτερη υπευθυνότητα. Πρόκειται για βασικό ζήτημα για τους πελάτες και την ανάπτυξη των πλατφορμών.
Με την απότομη αύξηση του παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο, συμπεριλαμβανομένων της διαδικτυακής τρομοκρατικής προπαγάνδας και της ξενοφοβικής και ρατσιστικής ρητορικής μίσους που υποκινούν τη βία και το μίσος, οι διαδικτυακές πλατφόρμες έχουν να διαδραματίσουν όλο και πιο σημαντικό ρόλο και πρέπει να εντείνουν την κοινωνική τους ευθύνη. Οι νέες κατευθυντήριες γραμμές που εκδόθηκαν σήμερα ζητούν από τις διαδικτυακές πλατφόρμες να ενισχύσουν περαιτέρω τις προσπάθειές τους για να αποτραπεί η εξάπλωση του παράνομου περιεχομένου. Δεδομένου του όλο και σημαντικότερου ρόλου τους στην παροχή πρόσβασης σε πληροφορίες, η Επιτροπή αναμένει από τις διαδικτυακές πλατφόρμες να λάβουν άμεσα μέτρα κατά τους επόμενους μήνες, ιδίως στο πεδίο της τρομοκρατίας και της παράνομης ρητορικής μίσους – η οποία είναι ήδη παράνομη βάσει του δικαίου της ΕΕ, τόσο εντός όσο και εκτός διαδικτύου.
Προορατική και αποτελεσματική αφαίρεση παράνομου περιεχομένου
Ως ένα πρώτο βήμα για την αποτελεσματική καταπολέμηση του παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο, η Επιτροπή προτείνει κοινά εργαλεία για τον ταχύ και προορατικό εντοπισμό, την αφαίρεση και την αποτροπή της επανεμφάνισης τέτοιου περιεχομένου:
- Εντοπισμός και κοινοποίηση: Οι διαδικτυακές πλατφόρμες θα πρέπει να συνεργάζονται στενότερα με τις αρμόδιες εθνικές αρχές, ορίζοντας σημεία επαφήςπου να εξασφαλίζουν στους χρήστες τη δυνατότητα να έρχονται σε ταχεία επαφή με αυτές για την αφαίρεση παράνομου περιεχομένου. Για να επιταχύνουν τον εντοπισμό, οι διαδικτυακές πλατφόρμες προτρέπονται να συνεργαστούν στενά με αξιόπιστες πηγές επισήμανσης παράνομου περιεχομένου (flaggers), δηλαδή ειδικούς φορείς με εμπειρογνωσία ως προς το τι συνιστά παράνομο περιεχόμενο. Επιπλέον, θα πρέπει να δημιουργήσουν εύκολα προσβάσιμους μηχανισμούς που θα επιτρέπουν στους χρήστες να επισημαίνουν παράνομο περιεχόμενο και να επενδύσουν σε τεχνολογίες αυτόματου εντοπισμού.
- Αποτελεσματική αφαίρεση:Το παράνομο περιεχόμενο θα πρέπει να αφαιρείται το ταχύτερο δυνατόν και μπορεί να υπόκειται σε συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα, σε περίπτωση που υπάρχουν σοβαροί κίνδυνοι, για παράδειγμα, σε περιπτώσεις υποκίνησης τρομοκρατικών πράξεων. Το ζήτημα των σταθερών χρονοδιαγραμμάτων θα εξεταστεί περαιτέρω από την Επιτροπή. Οι πλατφόρμες θα πρέπει να επεξηγούν με σαφήνεια στους χρήστες τους την πολιτική τους σε θέματα περιεχομένου και να εκδίδουν εκθέσεις διαφάνειας σχετικά με τον αριθμό και τον τύπο των κοινοποιήσεων που λαμβάνονται. Οι εταιρείες του διαδικτύου θα πρέπει επίσης να θεσπίσουν διασφαλίσεις για να αποτρέψουν τον κίνδυνο υπερβολικής αφαίρεσης.
- Πρόληψη της επανεμφάνισης:Οι πλατφόρμες θα πρέπει να λάβουν μέτρα για να αποτρέψουν τους χρήστες να τηλεφορτώνουν επανειλημμένως παράνομο περιεχόμενο. Η Επιτροπή ενθαρρύνει σθεναρά την περαιτέρω χρήση και ανάπτυξη αυτόματων εργαλείων για να αποτραπεί η επανεμφάνιση περιεχομένου που έχει αφαιρεθεί προηγουμένως.
Επόμενα βήματα
Η σημερινή ανακοίνωση αποτελεί το πρώτο βήμα και οι πρωτοβουλίες που θα αναληφθούν θα εξαρτηθούν από τις δράσεις των διαδικτυακών πλατφορμών ως προς την προορατική εφαρμογή των κατευθυντηρίων γραμμών. Η Επιτροπή θα παρακολουθεί προσεκτικά την πρόοδο που θα σημειώσουν οι διαδικτυακές πλατφόρμες κατά τους προσεχείς μήνες και θα εκτιμήσει κατά πόσον απαιτούνται πρόσθετα μέτρα, προκειμένου να διασφαλιστεί ο ταχύς και προληπτικός εντοπισμός και η αφαίρεση του παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο, συμπεριλαμβανομένης της ενδεχόμενης λήψης νομοθετικών μέτρων για τη συμπλήρωση του υφιστάμενου κανονιστικού πλαισίου. Το έργο αυτό αναμένεται να ολοκληρωθεί έως τα τέλη Μαΐου 2018.
Ιστορικό
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη ανταποκριθεί στην πρόκληση του παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο, μέσω δεσμευτικών και μη δεσμευτικών μέτρων. Άλλα μέτρα πολιτικής περιλαμβάνουν την οδηγία για την καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης και της σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών και της παιδικής πορνογραφίας, την οδηγία περί τρομοκρατίας, τις προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις των κανόνων της ΕΕ περί πνευματικής ιδιοκτησίας και την οδηγία για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων, επίσης στο πλαίσιο της στρατηγικής για την ψηφιακή ενιαία αγορά.
Τα εν λόγω νομοθετικά μέτρα έχουν συμπληρωθεί με μια σειρά μη νομοθετικών μέσων που θα υποστηριχθούν από τις δράσεις οι οποίες περιγράφονται στη σημερινή ανακοίνωση, όπως ο Κώδικας Δεοντολογίας για την καταπολέμηση της παράνομης ρητορείας μίσους στο διαδίκτυο, το έργο του φόρουμ της ΕΕ για το Διαδίκτυο για την καταπολέμηση της τρομοκρατικής προπαγάνδας, ή το μνημόνιο συνεννόησης για την πώληση προϊόντων παραποίησης/απομίμησης μέσω του διαδικτύου. Η ευρωπαϊκή στρατηγική για ένα διαδίκτυο καλύτερα προσαρμοσμένο στα παιδιά είναι μια πρωτοβουλία αυτορρύθμισης που αποσκοπεί στη βελτίωση του διαδικτυακού περιβάλλοντος για τα παιδιά και τους νέους.
